Na osnovu člana 41a stav 2. Zakona o zaštiti prirode (,,Službeni glasnik RS”, br. 36/09, 88/10, 91/10 – ispravka, 14/16, 95/18 – dr. zakon i 71/21) i člana 42. stav 1. Zakona o Vladi („Službeni glasnik RS”, br. 55/05, 71/05 – ispravka, 101/07, 65/08, 16/11, 68/12 – US, 72/12, 7/14 – US, 44/14 i 30/18 – dr. zakon),

Područje leve i desne obale Gluvog potoka, u dužini od 300 m, na prostoru sela Prebreza kod Blaca, u podnožju južnih obronaka planine Veliki Jastrebac, stavlja se pod zaštitu kao spomenik prirode pod imenom „Prebreza – paleontološki lokalitet” i utvrđuje za zaštićeno prirodno dobro od izuzetnog značaja, odnosno I kategorije (u daljem tekstu: Spomenik prirode „Prebreza – paleontološki lokalitet”).

Spomenik prirode „Prebreza – paleontološki lokalitet” stavlja se pod zaštitu da bi se u interesu nauke, obrazovanja i kulture očuvalo nalazište fosilnih ostataka kičmenjaka, odnosno kostiju sisara iz epohe geološke istorije označene kao srednji miocen (starosti 16–10 miliona godina), koje predstavlja jedinstveno, bogato i jedno od najvrednijih nalazišta miocenske sisarske faune u ovim oblastima Evrope, koje ujedno i objašnjava tok migracija sisara u doba miocena preko Balkanskog poluostrva i Srbije iz Evrope, Azije i Afrike. U međunarodnoj stručnoj literaturi ovaj lokalitet je označen kao najznačajnije paleontološko nalazište ove starosti (14–15 miliona godina) na Balkanskom poluostrvu usled specifičnosti, raznolikosti, očuvanosti i stepena proučenosti, koje čini 12 do sada istraženih vrsta krupnih sisara među kojima je nekoliko vrsta otkriveno na ovom mestu po prvi put u Evropi, a dve fosilne vrste miocenska hijena (Crocuta miocenica) i mocenska preteča gazele (Hipsodontus serbicus) su nove za nauku.

Spomenik prirode „Prebreza – paleontološki lokalitet” nalazi se na teritoriji opštine Blace, na delu područja katastarske opštine Prebreza koji je obuhvaćen kat. parc. br. 186 (deo), 513/1 (deo), 515 (deo), 189 (deo), 188 (deo), 187 (deo), 987/1 (deo), 514/2 (deo), 987/2 (deo), 976/1 (deo), 514/3 (deo), 985/2 (deo), 513/2 (deo), 514/4 (deo), 985/1 (deo), 988 (deo), 989 (deo) i 514/1 (deo).

Ukupna površina zaštićenog područja Spomenika prirode „Prebreza – paleontološki lokalitet” je 0,92 ha, od čega je 0,76 ha u privatnoj svojini, 0,01 ha u državnoj svojini i 0,14 ha u javnoj svojini.

Opis granice i grafički prikaz Spomenika prirode „Prebreza – paleontološki lokalitet” dati su u Prilogu – Opis granice i grafički prikaz Spomenika prirode „Prebreza – paleontološki lokalitet”, koji je odštampan je uz ovu uredbu i čini njen sastavni deo.

Na području Spomenika prirode „Prebreza – paleontološki lokalitet” utvrđuje se režim zaštite II stepena u skladu sa zakonom, kojim se osim zabrane radova i aktivnosti koje su kao takve utvrđene članom 35. Zakona o zaštiti prirode, zabranjuje i:

1) slobodna, nekontrolisana poseta, obilazak i kretanje van obeleženih postojećih specijalno utvrđenih staza i vodotoka gluvog potoka, osim za potrebe naučnih istraživanja i kontrolisane edukacije;

2) potkopavanje, zasecanje, nestručno iskopavanje, devastiranje i svi drugi radovi i intervencije koji mogu negativno uticati na morfologiju doline Gluvog potoka;

3) iskopavanje, oštećivanje, uništavanje i uzimanje fosilnog materijala, osim za potrebe obrade i prikazivanja paleontoloških nalaza u okviru naučnoistraživačkog i obrazovnog rada i u kulturne svrhe;

4) svaka promena postojeće morfologije terena, a posebno morfologije vodotoka, prevođenje voda i promena postojećeg režima površinskih i podzemnih voda, kao i svi drugi radovi i intervencije koje mogu uticati na izmenu hidrološkog režima Gluvog potoka;

7) izvođenje zemljanih, šumarskih, vodoprivrednih, građevinskih i drugih radova kojima se može oštetiti, poremetiti ili ugroziti postojeće stanje nalazišta;

8) izgradnja hidrotehničkih objekata (brana – akumulacija, malih hidroelektrana), pregrađivanje i regulacija vodotoka;

10) čista seča šumske vegetacije i krčenje šuma, izuzev kada je dozvoljeno propisima iz oblasti šumarstva;

11) deponovanje jalovine, komunalnog, industrijskog i drugog otpada duž subvertikalnih profila sa leve i desne obale gluvog potoka, kao i u neposrednoj okolini zaštićenog područja i drugim stalnim i povremenim vodotocima;

13) uklanjanje krajrečne vegetacije, odlaganje/unošenje lišća/lisne mase, granjevine, ostataka stabala i drugog materijala u dolinu potoka;

18) promena namena zemljišta koja može da ugrozi temeljne vrednosti područja, osim u slučajevima propisanih zakonom;

19) izvođenje svih drugih radova kojima se mogu narušiti ambijentalne vrednosti zaštićenog područja i ugroziti njegove primarne vrednosti.

1) kontrolisanu posetu za potrebe obrazovnog i naučnog rada, edukativnog turizma i opštekulturne svrhe na području paleontološkog lokaliteta „Prebreza – paleontološki lokalitet” pod posebnim uslovima;

2) obeležavanje zaštićenog područja i postavljanje informativnih tabli, putokaza i oznaka upozorenja na zaštićenom području;

3) infrastrukturno opremanje i uređenje prostora za potrebe obrazovnog i naučnog rada i edukativnog turizma;

4) uređenje i izgradnja manjih objekata (izložbena postavka na otvorenom, drvene pešačke staze, zaštitna ograda, drveni mobilijar, nadstrešnice – senik, drveni mostić preko Gluvog potoka i dr.), koji imaju funkciju prezentacije zaštićenog područja uz očuvanje autohtone šumske i žbunaste vegetacije i niskog rastinja, shodno orografiji terena i omogućavanju nesmetanog prolaza duž doline potoka;

5) izvođenje geoloških i paleontoloških istražnih radova kojima se ne remeti morfologija profila i terena oko njega;

6) sprovođenje aktivnosti u okviru naučnoistraživačkih radova i edukacije (formiranje edukativnih geo-staza i dr.);

8) uklanjanje drvenaste, žbunaste i zeljaste vegetacije pod stručnim nadzorom radi omogućavanja paleontoloških i drugih stručnih istraživanja geoloških profila, odnosno mesta gde je konstatovano isklinjavanje miocenskih sedimenata;

9) sprovođenje zaštitnih, sanacionih i drugih neophodnih mera u slučaju požara, inženjersko-geoloških procesa, prirodnih nepogoda, vetroloma, vetroizvala, pojava biljnih i životinjskih bolesti i prenamnožavanja štetočina;

10) čišćenje korita vodotoka od vegetacije i nanosa u cilju očuvanja propusne moći;

11) na primenu mera aktivne zaštite u slučaju narušavanja stanja u samom vodotoku i na geološkim miocenskim profilima sa obe strane Gluvog potoka (obruvavanja sedimenata, pojave klizišta i dr.);

Spomenik prirode „Prebreza – paleontološki lokalitet” poverava se na upravljanje Javnom komunalnom preduzeću „Blace”, Blace (u daljem tekstu: Upravljač).

U obavljanju zakonom utvrđenih poslova upravljanja zaštićenim područjem, Upravljač je ovlašćen i dužan naročito da: organizuje čuvarsku službu; obeleži zaštićeno područje; donese plan upravljanja, godišnji program upravljanja i akt o unutrašnjem redu i čuvarskoj službi; vodi evidencije o prirodnim vrednostima i ljudskim aktivnostima; obaveštava korisnike zaštićenog područja o merama zabrana i ograničenja, kao i o mogućnostima za obavljanje radova i aktivnosti; učestvuje u postupku utvrđivanja naknade za uskraćivanje ili ograničavanje prava korišćenja; izdaje saglasnosti i odobrenja; prati stanje i vodi evidencije o prirodnim vrednostima, nepokretnostima i ljudskim aktivnostima; utvrđuje i naplaćuje naknade za korišćenje zaštićenog područja.

Upravljač je dužan da izvrši upis delatnosti upravljanja zaštićenim područjem u skladu sa propisima kojima se uređuje klasifikacija delatnosti i registracija udruženja u roku od 60 dana od dana stupanja na snagu ove uredbe.

Očuvanje, unapređenje, održivo korišćenje i prikazivanje prirodnih i drugih vrednosti Spomenika prirode „Prebreza – paleontološki lokalitet” sprovodi se prema planu upravljanja koji donosi Upravljač na period od deset godina (u daljem tekstu: Plan upravljanja) sa sadržinom i na način propisan zakonom kojim se uređuje zaštita prirode.

Plan upravljanja sadrži ciljeve i prioritetne zadatke očuvanja povoljnog stanja zaštićenog područja, kao i preventivne mere zaštite od požara u skladu sa zakonom kojim se uređuje zaštita od požara i propisima donetim na osnovu tog zakona.

Plan upravljanja Upravljač donosi i dostavlja Ministarstvu zaštite životne sredine (u daljem tekstu: Ministarstvo), najkasnije u roku od deset meseci od dana stupanja na snagu ove uredbe.

U postupku davanja saglasnosti na Plan upravljanja, Ministarstvo pribavlja mišljenja ministarstava nadležnih za poslove nauke, prosvete, turizma, prostornog planiranja, vodoprivrede, kulture, rudarstva, energetike, poljoprivrede, šumarstva i finansija.

Do donošenja Plana upravljanja, Upravljač vrši poslove na osnovu godišnjeg programa upravljanja koji je dužan da donese i dostavi Ministarstvu na saglasnost u roku od 60 dana od dana stupanja na snagu ove uredbe.

Godišnji program upravljanja iz stava 5. ovog člana, sadrži naročito: sažet prikaz prirodnih i drugih vrednosti zaštićenog područja, ciljeva zaštite i održivog korišćenja, mogućnosti i ograničenja za njihovo ostvarivanje; detaljan prikaz godišnjih zadataka na čuvanju, održavanju, unapređenju, prikazivanju i održivom korišćenju zaštićenog područja za potrebe nauke, obrazovanja, rekreacije i turizma i ukupnog socio-ekonomskog razvoja; prikaz konkretnih poslova na izradi i donošenju upravljačkih dokumenata, prvenstveno Plana upravljanja, akta o unutrašnjem redu i čuvarskoj službi i akta o naknadi za korišćenje zaštićenog područja; prikaz zadataka na obeležavanju zaštićenog područja, zasnivanju informacionog sistema i protivpožarnoj zaštiti; prikaz subjekata i organizacionih i materijalnih uslova za izvršenja programa, visine i izvora potrebnih finansijskih sredstava.

Upravljač je dužan da obezbedi sprovođenje propisanog režima zaštite, odnosno unutrašnji red i čuvanje zaštićenog područja u skladu sa pravilnikom o unutrašnjem redu i čuvarskoj službi koji donosi uz saglasnost Ministarstva, u roku od šest meseci od dana stupanja na snagu ove uredbe.

U okviru sadržine propisane Zakonom o zaštiti prirode, pravilnikom iz stava 1. ovog člana, bliže se utvrđuju zabranjeni radovi i aktivnosti, kao i pravila i uslovi obavljanja radova i aktivnosti koji su dopušteni na području Spomenika prirode „Prebreza – paleontološki lokalitet”.

Pravilnik iz stava 1. ovog člana objavljuje se u „Službenom glasniku Republike Srbije”.

Upravljač je dužan da na propisan način obeleži Spomenik prirode „Prebreza – paleontološki lokalitet”, njegove spoljne granice najkasnije u roku od godinu dana od dana stupanja na snagu ove uredbe.

Upravljač će izraditi softversko rešenje o prirodnim i stvorenim vrednostima, nepokretnostima, aktivnostima i drugim podacima od značaja za upravljanje Spomenikom prirode „Prebreza – paleontološki lokalitet”, u roku od dve godine od dana stupanja na snagu ove uredbe.

Visinu naknade za korišćenje Spomenika prirode „Prebreza – paleontološki lokalitet”, svojim aktom utvrđuje Upravljač, u skladu sa zakonom kojim se uređuju naknade za korišćenje javnih dobara.

Upravljač je dužan da formira Savet korisnika u cilju međusobne saradnje i obezbeđivanja interesa lokalnog stanovništva i drugih korisnika zaštićenog područja, u roku od godinu dana od dana stupanja na snagu ove uredbe.

Zabrane i ograničenja propisane ovom uredbom, ne odnose se na vojne objekte, komplekse, instalacije i pristupne puteve, koji su izgrađeni ili se planiraju graditi za potrebe Vojske Srbije, kao i aktivnosti koje Vojska Srbije izvodi ili će izvoditi za potrebe odbrane Republike Srbije.

Sredstva za sprovođenje Plana upravljanja Spomenika prirode „Prebreza – paleontološki lokalitet”, obezbeđuju se iz budžeta Republike Srbije, od naknade za korišćenje zaštićenog područja, prihoda ostvarenih obavljanjem delatnosti Upravljača i iz drugih izvora u skladu sa zakonom.

Planska dokumenta, planovi, programi i osnove iz oblasti rudarstva, energetike, saobraćaja, šumarstva, lovstva, vodoprivrede, poljoprivrede, kulture i turizma i drugih delatnosti od uticaja na prirodu, a koji se odnose na korišćenje prirodnih resursa i prostora u zaštićenom području Spomenika prirode „Prebreza – paleontološki lokalitet”, usaglasiće se sa Prostornim planom Republike Srbije, ovom uredbom i Planom upravljanja.

Planovi, programi i osnove iz stava 1. ovog člana, donose se uz prethodnu saglasnost ministra nadležnog za poslove zaštite životne sredine, u skladu sa zakonom.

Danom stupanja na snagu ove uredbe prestaje da važi Uredba o zaštiti Spomenika prirode „Prebreza” („Službeni glasnik RS”, broj 37/09).

Ova uredba stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u „Službenom glasniku Republike Srbije”.

OPIS GRANICE I GRAFIČKI PRIKAZ
SPOMENIKA PRIRODE „PREBREZA – PALEONTOLOŠKI LOKALITET”

Spomenik prirode „Prebreza – paleontološki lokalitet”, sa pravcem pružanja sever-jugozapad, zahvata obe obale Gluvog potoka, u dužini od 300 m nizvodno od izvora Studenac (izvire u levoj obali Gluvog potoka, na 410 m nadmorske visine, oko 1 km uzvodno od ušća potoka u Prebrešku reku) i 115 m uzvodno od istoimenog izvora sa promenljivom širinom od 5 do 20 m sa obe strane potoka. Prirodno dobro u celini pripada KO Prebreza (opština Blace).

Granica zaštićenog prirodnog dobra počinje od svoje najsevernije tačke u KO Prebreza sa koordinatama: H= 519905 Y= 4798921, i nastavlja da u pravcu istoka, pa juga, seče kat. parc. br. 183/1, 186, 187, 188, 185/3, 130, 988, 987/2, 987/1, 985/1, 985/2 i 976/1 u prelomnim tačkama sa koordinatama: X=519910 Y=4798918, X=519915 Y=4798919, X=519910 Y=4798896, X=519918 Y=4798860, X=519923 Y=4798844, X=519920 Y=4798829, X=519912 Y=4798818, X=519913 Y=4798807, X=519918 Y=4798808, X=519922 Y=4798785, X=519919 Y=4798777, X=519911 Y=4798766, X=519918 Y=4798755, X=519915 Y=4798737, X=519903 Y=4798713, X=519902 Y=4798690, X=519906 Y=4798651, X=519890 Y=4798621, X=519899 Y=4798618, X=519893 Y=4798583, X=519882 Y=4798566, X=519871 Y=4798564, X=519889 Y=4798539 i X=519879 Y=4798522, odakle granica nastavlja da u pravcu severo-zapada, pa severa, seče kat. parc. br. 976/1, 989, 514/4, 514/1, 514/2, 514/3, 515, 185/3, 188, 513/1, 513/2 i 189 u prelomnim tačkama sa koordinatama: X=519910 Y=4798918, X=519915 Y=4798919, X=519910 Y=4798896, X=519918 Y=4798860, X=519923 Y=4798844, X=519920 Y=4798829, X=519912 Y=4798818, X=519913 Y=4798807, X=519918 Y=4798808, X=519922 Y=4798785, X=519919 Y=4798777, X=519911 Y=4798766, X=519918 Y=4798755, X=519915 Y=4798737, X=519903 Y=4798713, X=519902 Y=4798690, X=519906 Y=4798651, X=519890 Y=4798621, X=519899 Y=4798618, X=519893 Y=4798583, X=519882 Y=4798566, X=519871 Y=4798564, X=519889 Y=4798539, X=519879 Y=4798522, X=519853 Y=4798532, X=519859 Y=4798539, X=519848 Y=4798555, X=519846 Y=4798575, X=519859 Y=4798598, X=519867 Y=4798627, X=519858 Y=4798631, X=519869 Y=4798658, X=519880 Y=4798654, X=519881 Y=4798656, X=519879 Y=4798687, X=519880 Y=4798718, X=519892 Y=4798740, X=519893 Y=4798753, X=519887 Y=4798760, X=519900 Y=4798790, X=519906 Y=4798802, X=519909 Y=4798807, X=519907 Y=4798810, X=519903 Y=4798803, X=519900 Y=4798803, X=519901 Y=4798820, X=519912 Y=4798833, X=519913 Y=4798845, X=519909 Y=4798858 i X=519901 Y=4798896, odakle granica dobra nastavlja da u pravcu severa seče kat. parc. broj 189, pa kat. parc. broj 183/1, da bi završila u početnoj i najsevernijoj tački prirodnog dobra.

Deo dokumenta je u pripremi i može se videti po objavljivanju celog dokumenta u Pravnoj bazi.
Celom dokumentu se iz Registra može pristupiti preko taba "otvori relacije" ili "otvori prečišćen tekst".