Odluka o izmeni i dopunama Odluke o kontroli bankarske grupe na konsolidovanoj osnovi ("Sl. glasnik RS", br. 54/2018)

Na osnovu člana 122. stav 4, člana 126. stav 5. i člana 127. stav 5. Zakona o bankama („Službeni glasnik RS”, br. 107/05, 91/10 i 14/15) i člana 15. stav 1. Zakona o Narodnoj banci Srbije („Službeni glasnik RS”, br. 72/03, 55/04, 85/05 – dr. zakon, 44/10, 76/12, 106/12, 14/15, 40/15 – odluka US i 44/18),

Izvršni odbor Narodne banke Srbije donosi

1. U Odluci o kontroli bankarske grupe na konsolidovanoj osnovi („Službeni glasnik RS”, br. 45/11 i 58/17), u tački 4. stav 1. reči: „Međunarodnim računovodstvenim standardima, odnosno” brišu se.

Stav 2. menja se i glasi:

„Pod konsolidovanim finansijskim izveštajima, u smislu ove odluke, podrazumevaju se konsolidovani bilans stanja, bilans uspeha i izveštaj o ostalom rezultatu.”.

2. Posle tačke 12. dodaju se naslov i tač. 12a do 12z, koji glase:

„Manjinska učešća, instrumenti dodatnog osnovnog kapitala i instrumenti dopunskog kapitala koje su izdala zavisna društva

12a. U osnovni akcijski kapital bankarske grupe uključuju se učešća bez prava kontrole (u daljem tekstu: manjinska učešća).

Manjinska učešća predstavljaju zbir instrumenata osnovnog akcijskog kapitala, pripadajuće emisione premije uz te instrumente, dobiti, rezervi iz dobiti i ostalih rezervi, izuzev rezervi za opšte bankarske rizike, zavisnog društva najvišeg matičnog društva ako su ispunjeni sledeći uslovi:

1) zavisno društvo je banka ili investiciono društvo iz Republike Srbije, odnosno kreditna institucija ili investiciono društvo iz države članice Evropske unije ili iz države koja nije članica Evropske unije ako su propisi te države kojima se uređuje njihovo poslovanje, kao i nadzor nad poslovanjem tih lica, usklađeni sa odgovarajućim propisima Evropske unije;

2) zavisno društvo je uključeno u konsolidaciju za potrebe kontrole bankarske grupe na konsolidovanoj osnovi koju vrši Narodna banka Srbije;

3) instrumenti osnovnog akcijskog kapitala iz ovog stava u vlasništvu su lica koja nisu uključena u konsolidaciju iz odredbe pod 2) tog stava.

Manjinska učešća koja, neposredno ili posredno, preko društva za posebne namene ili na drugi način, finansira matično pravno lice najvišeg matičnog društva ili njegovo podređeno društvo – ne ispunjavaju uslove da se priznaju kao osnovni akcijski kapital bankarske grupe.

12b. U dodatni osnovni kapital bankarske grupe uključuje se kvalifikovani dodatni osnovni kapital zavisnog društva najvišeg matičnog društva.

Kvalifikovani dodatni osnovni kapital iz stava 1. ove tačke obuhvata instrumente dodatnog osnovnog kapitala koje je izdalo zavisno društvo najvišeg matičnog društva, kao i pripadajuće emisione premije, ako su ispunjeni sledeći uslovi:

1) zavisno društvo je banka ili investiciono društvo iz Republike Srbije, odnosno kreditna institucija ili investiciono društvo iz države članice Evropske unije ili iz države koja nije članica Evropske unije ako su propisi te države kojima se uređuje njihovo poslovanje, kao i nadzor nad poslovanjem tih lica, usklađeni sa odgovarajućim propisima Evropske unije;

2) zavisno društvo je uključeno u konsolidaciju za potrebe kontrole bankarske grupe na konsolidovanoj osnovi koju vrši Narodna banka Srbije;

3) ovi instrumenti u vlasništvu su lica koja nisu uključena u konsolidaciju iz odredbe pod 2) ovog stava.

Kvalifikovani osnovni kapital predstavlja zbir manjinskih učešća i kvalifikovanog dodatnog osnovnog kapitala iz ove tačke.

U dopunski kapital bankarske grupe uključuje se kvalifikovani dopunski kapital zavisnog društva najvišeg matičnog društva.

Kvalifikovani dopunski kapital obuhvata instrumente dopunskog kapitala i subordinirane obaveze zavisnog društva najvišeg matičnog društva, kao i pripadajuće emisione premije, ako su ispunjeni uslovi iz stava 2. ove tačke.

Kvalifikovani kapital predstavlja zbir kvalifikovanog osnovnog kapitala i kvalifikovanog dopunskog kapitala iz ove tačke.

12v. U dodatni osnovni kapital bankarske grupe uključuje se kvalifikovani dodatni osnovni kapital društva za posebne namene.

Kvalifikovani dodatni osnovni kapital iz stava 1. ove tačke obuhvata instrumente dodatnog osnovnog kapitala koje je izdalo društvo za posebne namene, kao i pripadajuće emisione premije, ako su ispunjeni sledeći uslovi:

1) društvo za posebne namene koje izdaje te instrumente uključeno je u konsolidaciju za potrebe kontrole bankarske grupe na konsolidovanoj osnovi koju vrši Narodna banka Srbije;

2) ispunjeni su uslovi za uključivanje instrumenata dodatnog osnovnog kapitala u obračun dodatnog osnovnog kapitala propisani odlukom kojom se uređuje adekvatnost kapitala banke;

3) jedina imovina društva za posebne namene jeste njegovo ulaganje u kapital matičnog društva ili njegovog podređenog društva koje je uključeno u konsolidaciju za potrebe kontrole bankarske grupe na konsolidovanoj osnovi koju vrši Narodna banka Srbije i ta imovina ispunjava uslove iz odredbe pod 2) ovog stava.

U dopunski kapital bankarske grupe može biti uključen kvalifikovani dopunski kapital društva za posebne namene.

Kvalifikovani dopunski kapital obuhvata instrumente dopunskog kapitala i subordinirane obaveze društva za posebne namene, kao i pripadajuće emisione premije, ako su ispunjeni sledeći uslovi:

1) društvo za posebne namene koje izdaje te instrumente uključeno je u konsolidaciju za potrebe kontrole bankarske grupe na konsolidovanoj osnovi koju vrši Narodna banka Srbije;

2) ispunjeni su uslovi za uključivanje instrumenata dopunskog kapitala banke i subordiniranih obaveza u obračun dopunskog kapitala banke propisani odlukom kojom se uređuje adekvatnost kapitala banke;

3) jedina imovina društva za posebne namene jeste njegovo ulaganje u kapital matičnog društva ili njegovog podređenog društva koje je uključeno u konsolidaciju za potrebe kontrole bankarske grupe na konsolidovanoj osnovi koju vrši Narodna banka Srbije i ta imovina ispunjava uslove iz odredbe pod 2) ovog stava.

Ako oceni da je imovina društva za posebne namene – ne računajući njegovo ulaganje u kapital matičnog društva ili njegovog podređenog društva uključenog u konsolidaciju za potrebe kontrole bankarske grupe na konsolidovanoj osnovi koju vrši Narodna banka Srbije – minimalna i da nije značajna za to društvo za posebne namene, Narodna banka Srbije može dati saglasnost da se u dodatni osnovni kapital, odnosno dopunski kapital bankarske grupe uključi i kvalifikovani dodatni osnovni kapital, odnosno kvalifikovani dopunski kapital društva za posebne namene i ako nije ispunjen uslov iz stava 2. odredba pod 3) i stava 4. odredba pod 3) ove tačke.

Smatra se da je imovina društva za posebne namene minimalna i da nije značajna ako su ispunjeni sledeći uslovi:

1) imovina društva za posebne namene, ne računajući ulaganja u kapital matičnog društva ili njegovog podređenog društva, ograničena je na imovinu u gotovini namenjenu za kuponske isplate i otkup dospelih instrumenata kapitala;

2) imovina društva za posebne namene, osim imovine iz odredbe pod 1) ovog stava, nije veća od 0,5% vrednosti prosečne ukupne imovine društva za posebne namene tokom poslednje tri godine, izuzev ako je veći procenat neophodan kako bi se omogućilo isključivo pokriće tekućih troškova društva za posebne namene, a odgovarajući nominalni iznos imovine društva za posebne namene ne prelazi 60.000.000 dinara.

12g. Najviše matično društvo utvrđuje iznos manjinskih učešća u zavisnom društvu koja se uključuju u osnovni akcijski kapital bankarske grupe oduzimanjem od manjinskih učešća u tom zavisnom društvu iznosa koji se dobija množenjem iznosa iz odredbe pod 1) i procenta iz odredbe pod 2) ovog stava:

1) osnovni akcijski kapital zavisnog društva umanjen za niži od sledeća dva iznosa:

– iznos osnovnog akcijskog kapitala tog zavisnog društva koji je potreban za ispunjenje svih zahteva propisanih odlukom kojom se uređuje adekvatnost kapitala banke (zahteva za održavanje minimalnog nivoa pokazatelja adekvatnosti osnovnog akcijskog kapitala, odnosno uvećanih pokazatelja adekvatnosti osnovnog akcijskog kapitala i zahteva za kombinovani zaštitni sloj kapitala) i propisima Evropske unije, kao i bilo kojih dodatnih zahteva u pogledu osnovnog akcijskog kapitala utvrđenih propisima država koje nisu članice Evropske unije,

– iznos osnovnog akcijskog kapitala bankarske grupe koji se odnosi na to zavisno društvo koji je potreban za ispunjenje svih zahteva na konsolidovanoj osnovi propisanih odlukom kojom se uređuje adekvatnost kapitala banke (zahteva za održavanje minimalnog nivoa pokazatelja adekvatnosti osnovnog akcijskog kapitala, odnosno uvećanih pokazatelja adekvatnosti osnovnog akcijskog kapitala i zahteva za kombinovani zaštitni sloj kapitala) i propisima Evropske unije, kao i bilo kojih dodatnih zahteva u pogledu osnovnog akcijskog kapitala utvrđenih propisima država koje nisu članice Evropske unije;

2) manjinska učešća u zavisnom društvu izražena kao procenat od svih instrumenata osnovnog akcijskog kapitala tog društva i pripadajućih emisionih premija, dobiti, rezervi iz dobiti i ostalih rezervi, izuzev rezervi za opšte bankarske rizike.

Obračun iz stava 1. ove tačke vrši se na potkonsolidovanoj osnovi za svako zavisno društvo iz tačke 12a stav 2. ove odluke.

Najviše matično društvo može se opredeliti da ne vrši obračun iz stava 1. ove tačke za zavisno društvo iz tačke 12a stav 2. ove odluke, u kom slučaju se manjinsko učešće u tom zavisnom društvu ne može uključiti u osnovni akcijski kapital bankarske grupe.

12d. Za potrebe obračuna na potkonsolidovanoj osnovi u skladu s tačkom 12g stav 2, tačkom 12đ stav 2. i tačkom 12ž stav 2. ove odluke, kvalifikovana manjinska učešća u zavisnom društvu iz tačke 12a te odluke koje je i samo matično društvo lica iz stava 2. te tačke izračunavaju se na način utvrđen odredbama ove tačke.

Ako zavisno društvo izračunava kapitalne zahteve na nivou njegovog konsolidovanog položaja (na potkonsolidovanoj osnovi), u skladu sa odlukom kojom se uređuje adekvatnost kapitala banke, primenjuje se sledeće:

1) osnovni akcijski kapital tog zavisnog društva na konsolidovanoj osnovi iz tačke 12g stav 1. odredba pod 1) ove odluke uključuje priznata manjinska učešća u njegovim zavisnim društvima izračunata u skladu s tačkom 12g ove odluke i odredbama ove tačke;

2) za potrebe obračuna iz ovog stava, iznos osnovnog akcijskog kapitala u skladu sa zahtevima iz tačke 12g stav 1. odredba pod 1), alineja prva, ove odluke predstavlja iznos koji je potreban za ispunjenje zahteva za osnovni akcijski kapital tog zavisnog društva na nivou njegovog konsolidovanog položaja, izračunat u skladu s tačkom 12g stav 1. odredba pod 1) ove odluke; uvećani pokazatelji adekvatnosti osnovnog akcijskog kapitala jesu oni pokazatelji koje je odredilo telo nadležno za nadzor zavisnog društva;

3) za potrebe obračuna iz ovog stava, iznos osnovnog akcijskog kapitala u skladu sa zahtevima iz tačke 12g stav 1. odredba pod 1), alineja druga, ove odluke predstavlja doprinos zavisnog društva na nivou njegovog konsolidovanog položaja kapitalnim zahtevima za osnovni akcijski kapital banke za koju se priznata manjinska učešća izračunavaju na konsolidovanoj osnovi; u obračun doprinosa ne uključuju se transakcije između lica koja su uključena u konsolidaciju za potrebe kontrole bankarske grupe na konsolidovanoj osnovi.

Pri sprovođenju konsolidacije iz stava 2. odredba pod 3) ove tačke, zavisno društvo ne uključuje kapitalne zahteve njegovih zavisnih društava koja nisu uključena u konsolidaciju za potrebe kontrole bankarske grupe na konsolidovanoj osnovi.

Način obračuna iz st. 2. i 3. ove tačke shodno se primenjuje na obračun iznosa kvalifikovanog osnovnog kapitala u skladu s tačkom 12đ ove odluke i iznosa kvalifikovanog kapitala u skladu s tačkom 12ž te odluke, pri čemu se upućivanje na osnovni akcijski kapital posmatra kao upućivanje na osnovni kapital, odnosno na kapital.

Ako najviše matično društvo ima zavisno društvo posrednika koje nije lice iz tačke 12a stav 2. ove odluke i ako taj posrednik ima zavisna društva iz tog stava – najviše matično društvo može u svoj osnovni akcijski kapital uključiti iznos manjinskog učešća u tim zavisnim društvima izračunat u skladu s tačkom 12g stav 1. ove odluke. Najviše matično društvo bankarske grupe ne može u svoj osnovni akcijski kapital uključiti manjinska učešća u zavisnom društvu posrednika koje nije obuhvaćeno tačkom 12a stav 2. ove odluke.

12đ. Najviše matično društvo utvrđuje iznos kvalifikovanog osnovnog kapitala zavisnog društva koji se uključuje u kapital bankarske grupe oduzimanjem od kvalifikovanog osnovnog kapitala tog zavisnog društva iznosa koji se dobija množenjem iznosa iz odredbe pod 1) i procenta iz odredbe pod 2) ovog stava:

1) osnovni kapital zavisnog društva umanjen za niži od sledeća dva iznosa:

– iznos osnovnog kapitala zavisnog društva koji je potreban za ispunjenje svih zahteva propisanih odlukom kojom se uređuje adekvatnost kapitala banke (zahteva za održavanje minimalnog nivoa pokazatelja adekvatnosti osnovnog kapitala, odnosno uvećanih pokazatelja adekvatnosti osnovnog kapitala i zahteva za kombinovani zaštitni sloj kapitala) i propisima Evropske unije, kao i bilo kojih dodatnih zahteva u pogledu osnovnog kapitala utvrđenih propisima država koje nisu članice Evropske unije,

– iznos osnovnog kapitala bankarske grupe koji se odnosi na to zavisno društvo koji je potreban za ispunjenje svih zahteva na konsolidovanoj osnovi propisanih odlukom kojom se uređuje adekvatnost kapitala banke (zahteva za održavanje minimalnog nivoa pokazatelja adekvatnosti osnovnog kapitala, odnosno uvećanih pokazatelja adekvatnosti osnovnog kapitala i zahteva za kombinovani zaštitni sloj kapitala) i propisima Evropske unije, kao i bilo kojih dodatnih zahteva u pogledu osnovnog kapitala utvrđenih propisima država koje nisu članice Evropske unije;

2) kvalifikovani osnovni kapital zavisnog društva izražen kao procenat od svih instrumenata osnovnog kapitala tog društva i pripadajućih emisionih premija, dobiti, rezervi iz dobiti i ostalih rezervi, izuzev rezervi za opšte bankarske rizike.

Obračun iz stava 1. ove tačke vrši se na potkonsolidovanoj osnovi za svako zavisno društvo iz tačke 12a stav 2. ove odluke.

Najviše matično društvo može se opredeliti da ne vrši obračun iz stava 1. ove tačke za zavisno društvo iz tačke 12a stav 2. ove odluke, u kom slučaju se kvalifikovani osnovni kapital tog zavisnog društva ne može uključiti u osnovni kapital bankarske grupe.

12e. Najviše matično društvo utvrđuje iznos kvalifikovanog osnovnog kapitala zavisnog društva koji se uključuje u dodatni osnovni kapital bankarske grupe oduzimanjem od kvalifikovanog osnovnog kapitala tog zavisnog društva koji se uključuje u osnovni kapital bankarske grupe iznosa manjinskih učešća tog društva koja se priznaju u osnovnom akcijskom kapitalu bankarske grupe.

12ž. Najviše matično društvo utvrđuje iznos kvalifikovanog kapitala zavisnog društva koji se uključuje u kapital bankarske grupe oduzimanjem od kvalifikovanog kapitala tog zavisnog društva iznosa koji se dobija množenjem iznosa iz odredbe pod 1) i procenta iz odredbe pod 2) ovog stava:

1) kapital zavisnog društva umanjen za niži od sledeća dva iznosa:

– iznos kapitala zavisnog društva koji je potreban za ispunjenje svih zahteva propisanih odlukom kojom se uređuje adekvatnost kapitala banke (zahteva za održavanje minimalnog nivoa pokazatelja adekvatnosti kapitala, odnosno uvećanih pokazatelja adekvatnosti kapitala i zahteva za kombinovani zaštitni sloj kapitala) i propisima Evropske unije, kao i bilo kojih dodatnih zahteva u pogledu kapitala utvrđenih propisima država koje nisu članice Evropske unije,

– iznos kapitala bankarske grupe koji se odnosi na zavisno društvo koji je potreban za ispunjenje svih zahteva na konsolidovanoj osnovi propisanih odlukom kojom se uređuje adekvatnost kapitala banke (zahteva za održavanje minimalnog nivoa pokazatelja adekvatnosti kapitala, odnosno uvećanih pokazatelja adekvatnosti kapitala i zahteva za kombinovani zaštitni sloj kapitala) i propisima Evropske unije, kao i bilo kojih dodatnih zahteva u pogledu kapitala utvrđenih propisima država koje nisu članice Evropske unije;

2) kvalifikovani kapital zavisnog društva izražen kao procenat od svih instrumenata kapitala tog društva koji su uključeni u osnovni akcijski kapital, dodatni osnovni kapital i dopunski kapital i pripadajućih emisionih premija, dobiti, rezervi iz dobiti i ostalih rezervi, izuzev rezervi za opšte bankarske rizike.

Obračun iz stava 1. ove tačke vrši se na potkonsolidovanoj osnovi za svako zavisno društvo iz tačke 12a stav 2. ove odluke.

Najviše matično društvo može se opredeliti da ne vrši obračun iz stava 1. ove tačke za zavisno društvo iz tačke 12a stav 2. ove odluke, u kom slučaju se kvalifikovani kapital tog zavisnog društva ne može uključiti u kapital bankarske grupe.

12z. Najviše matično društvo utvrđuje iznos kvalifikovanog kapitala zavisnog društva koji se priznaje u dopunskom kapitalu bankarske grupe oduzimanjem od kvalifikovanog kapitala tog zavisnog društva koji se uključuje u kapital bankarske grupe iznosa kvalifikovanog osnovnog kapitala tog društva koji se uključuje u osnovni kapital bankarske grupe.”.

3. Posle tačke 20. dodaje se tačka 20a, koja glasi:

„20a. Za potrebe izračunavanja neto pozicija i kapitalnog zahteva za tržišne rizike na konsolidovanoj osnovi, banka može prebiti pozicije u jednoj banci ili članu bankarske grupe s pozicijama u drugoj banci ili drugom članu bankarske grupe.

Narodna banka Srbije može banci dati saglasnost za prebijanje u skladu sa stavom 1. ove tačke ako na osnovu dostavljene dokumentacije utvrdi da su ispunjeni sledeći uslovi:

1) raspoređivanje kapitala u okviru grupe ocenjeno je kao odgovarajuće uzimajući u obzir karakteristike bankarske grupe, odnosno banke, kao i rizike kojima je izložena ili može biti izložena, a u skladu je s potrebama bankarske grupe i svih njenih članova pojedinačno;

2) propisi u državi porekla člana bankarske grupe omogućavaju pružanje međusobne finansijske podrške unutar grupe ili postoji zaključen sporazum o finansijskoj podršci unutar bankarske grupe.

Za članove bankarske grupe koji se nalaze u državama koje nisu članice Evropske unije, pored uslova iz stava 2. ove tačke, moraju biti ispunjeni i sledeći uslovi:

1) ti članovi bankarske grupe smatraju se stranom bankom ili su priznati kao investiciona društva u tim državama;

2) ti članovi bankarske grupe na pojedinačnoj osnovi ispunjavaju kapitalne zahteve koji su ekvivalentni zahtevima utvrđenim odlukom kojom se uređuje adekvatnost kapitala banke;

3) u tim državama ne postoje propisi koji bi mogli značajno da utiču na prenos sredstava unutar bankarske grupe.”.

4. Ova odluka stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u „Službenom glasniku Republike Srbije”.