ODLUKA O INVESTIRANJU SREDSTAVA OSIGURANJA

Uvodne odredbe

1. Ovom odlukom propisuju se ograničenja za investiranje sredstava tehničkih rezervi u pojedine oblike imovine iz čl. 131. i 133. Zakona o osiguranju (u daljem tekstu: Zakon), bliži uslovi koji se odnose na pojedine oblike te imovine i drugi oblici imovine koja se može pribavljati sredstvima tehničkih rezervi, osim onih utvrđenih u čl. 131. i 133. Zakona.

Odredbama ove odluke bliže se uređuju i pravila investiranja sredstava garantne rezerve i propisuju se drugi kriterijumi za izdavanje saglasnosti Narodne banke Srbije za investiranje sredstava osiguranja u inostranstvu i ograničenja za to investiranje, pored onih propisanih u članu 137. st. 2. i 3. Zakona.

2. Pod sredstvima osiguranja u smislu ove odluke podrazumevaju se sredstva iz člana 115. Zakona, utvrđena u skladu sa Zakonom i propisima kojima se uređuju tehničke rezerve i adekvatnost kapitala društva za osiguranje/reosiguranje (u daljem tekstu: društvo).

Investiranje sredstava tehničkih rezervi

3. Sredstva tehničkih rezervi mogu se investirati u oblike imovine propisane članom 131. Zakona, odvojeno za životna i neživotna osiguranja, uz sledeća ograničenja:

1) u hartije od vrednosti iz člana 131. stav 2. tačka 1) Zakona - bez ograničenja;

2) u hartije od vrednosti iz člana 131. stav 2. tačka 2) Zakona - bez ograničenja;

3) u hartije od vrednosti iz člana 131. stav 2. tačka 3) Zakona - u visini do 35% sredstava tehničkih rezervi, a u hartije od vrednosti istog emitenta - u visini do 10% sredstava tehničkih rezervi;

4) u hartije od vrednosti iz člana 131. stav 2. tačka 4) Zakona čiji je izdavalac pravno lice sa sedištem u Republici Srbiji - u visini do 35% sredstava tehničkih rezervi, a u hartije od vrednosti istog emitenta - u visini do 5% sredstava tehničkih rezervi;

5) u hartije od vrednosti iz člana 131. stav 2. tačka 5) Zakona - u visini do 3% sredstava tehničkih rezervi, a u hartije od vrednosti istog emitenta - u visini do 0,5% sredstava tehničkih rezervi;

6) u hartije od vrednosti iz člana 131. stav 2. tačka 6) Zakona - u visini do 25% sredstava tehničkih rezervi, a u hartije od vrednosti istog emitenta - u visini do 5% sredstava tehničkih rezervi;

7) u hartije od vrednosti iz člana 131. stav 2. tačka 7) Zakona - u visini do 5% sredstava tehničkih rezervi, a u hartije od vrednosti istog emitenta - u visini do 1% sredstava tehničkih rezervi;

8) u udele iz člana 131. stav 2. tačka 8) Zakona - u visini do 5% sredstava tehničkih rezervi, a u udeo jednog pravnog lica - u visini do 1% sredstava tehničkih rezervi;

9) u investicione jedinice iz člana 131. stav 2. tačka 9) Zakona - do visine tehničkih rezervi obračunatih za vrstu životnih osiguranja iz člana 8. tačka 5) Zakona, a u investicione jedinice jednog investicionog fonda - u visini do 50% tih tehničkih rezervi;

10) u nepokretnosti i druga stvarna prava na nepokretnostima iz člana 131. stav 2. tačka 10) Zakona - u visini do 30% sredstava tehničkih rezervi životnih osiguranja, odnosno do 20% sredstava tehničkih rezervi neživotnih osiguranja, s tim da se u jednu, odnosno više međusobno povezanih nepokretnosti koje čine jednu celinu može investirati u visini do 10% sredstava tehničkih rezervi životnih osiguranja, odnosno 7% sredstava tehničkih rezervi neživotnih osiguranja.

Sredstva tehničkih rezervi životnih, odnosno neživotnih osiguranja mogu se deponovati kod banaka koje imaju sedište u Republici Srbiji u visini do 20% tih tehničkih rezervi, s tim da se u jednu banku može deponovati do 5% tih tehničkih rezervi.

Sredstva tehničkih rezervi mogu se držati u gotovini u blagajni i na računu društva za osiguranje u visini do 7% tih sredstava za životna osiguranja, odnosno do 10% tih sredstava za neživotna osiguranja, s tim da zbir depozita i sredstava na računima kod jedne banke ne može preći 5% sredstava tehničkih rezervi životnih, odnosno neživotnih osiguranja.

4. Drugim oblicima imovine koja se može pribavljati sredstvima tehničkih rezervi, osim onih utvrđenih u čl. 131. i 133. Zakona, smatraju se sledeći oblici imovine:

1) rezerve za prenosne premije, rezervisane štete i ostale tehničke rezerve koje padaju na teret saosiguravača, reosiguravača i retrocesionara, do visine njihove knjigovodstvene vrednosti, utvrđene vodeći računa o kreditnoj sposobnosti saosiguravača, reosiguravača i retrocesionara;

2) potraživanja za nedospele premije neisteklih neživotnih osiguranja, saosiguranja i reosiguranja - do 10% tehničkih rezervi neživotnih osiguranja;

3) investicione jedinice otvorenih alternativnih investicionih fondova u smislu zakona kojim se uređuju alternativni investicioni fondovi, i to onih kojima upravljaju društva za upravljanje alternativnim investicionim fondovima sa sedištem u Republici Srbiji - do 5% tehničkih rezervi neživotnih osiguranja ukupno.

Imovina iz stava 1. odredba pod 2) ove odluke može se pribavljati sredstvima tehničkih rezervi neživotnih osiguranja do 31. decembra 2026. godine, s tim da je društvo dužno da do navedenog datuma o toj imovini vodi posebnu evidenciju, koja sadrži podatke o nazivu osiguranika, broju polise, broju fakture (za pravna lica), ukupnom iznosu premije i iznosu premije koja nije dospela.

Imovina iz stava 1. odredba pod 3) ove odluke može se pribavljati sredstvima tehničkih rezervi neživotnih osiguranja samo ako su ispunjeni svi sledeći uslovi:

1) otvorenim alternativnim investicionim fondom upravlja društvo za upravljanje alternativnim investicionim fondom koje nije povezano lice sa društvom za osiguranje čijim se sredstvima tehničkih rezervi pribavljaju investicione jedinice otvorenih alternativnih investicionih fondova;

2) otvorenim alternativnim investicionim fondom upravlja društvo za upravljanje alternativnim investicionim fondom nad čijim poslovanjem nadzor vrši nadležno regulatorno telo u Republici Srbiji s kojim Narodna banka Srbije ima odgovarajuću saradnju;

3) investiciona politika otvorenog alternativnog investicionog fonda pretežno sadrži vrste imovine utvrđene investicionom politikom društva za osiguranje čijim se sredstvima tehničkih rezervi pribavljaju investicione jedinice otvorenih alternativnih investicionih fondova, pri čemu investicioni portfolio otvorenog alternativnog investicionog fonda, prema oceni društva za osiguranje, ne može povećati investicioni rizik po osnovu ulaganja sredstava tehničkih rezervi tog društva u meri u kojoj bi to povećanje moglo negativno uticati na izvršenje obaveza iz ugovora o osiguranju;

4) prospekt otvorenog alternativnog investicionog fonda ili njemu odgovarajući dokument u koji su uključeni svi bitni elementi prospekta sadrži:

- vrste imovine u koje je tom fondu dozvoljeno da ulaže,

- limite ulaganja i način izračunavanja tih limita ako taj fond primenjuje limite za svoja ulaganja,

- najviši nivo učešća iznosa pozajmljenih sredstava u iznosu kapitala tog fonda ili drugog sličnog pokazatelja ako je takav pokazatelj propisan, odnosno dozvoljen,

- politike za ograničavanje izloženosti riziku druge ugovorne strane koji proizlazi iz ulaganja u OTC derivate i repo transakcije i transakcije davanja ili uzimanja u zajam hartija od vrednosti ili robe ako su ova ulaganja, odnosno transakcije dozvoljeni;

5) otvoreni alternativni investicioni fond objavljuje polugodišnje i godišnje izveštaje o poslovanju, radi omogućavanja procene imovine i obaveza, prihoda i aktivnosti u toku izveštajnog perioda;

6) investicione jedinice otvorenog alternativnog investicionog fonda mogu se, na zahtev njihovih vlasnika, na dnevnoj osnovi unovčiti iz imovine fonda;

7) imovina otvorenog alternativnog investicionog fonda odvojena je od imovine društva za upravljanje tim fondom.

Imovina koja je kompenzacijom ili na drugi sličan način, nezavisno od volje društva, pribavljena sredstvima tehničkih rezervi a nije u obliku utvrđenom Zakonom i ovom odlukom, izuzetno se može smatrati drugim oblikom imovine u smislu stava 1. ove tačke, i to u periodu od 30 dana od dana pribavljanja, do kada se mora pretvoriti u oblik imovine utvrđen Zakonom i ovom odlukom, bez mogućnosti da bude naknadno reklasifikovana i prikazana kao imovina pribavljena sredstvima garantne rezerve ili ostalim sredstvima osiguranja.

5. Sredstva matematičke rezerve životnih osiguranja mogu se investirati i u predujmove iz člana 133. stav 2. Zakona, i to u visini do 20% matematičke rezerve životnih osiguranja.

Uslovi za investiranje sredstava tehničkih rezervi

6. Pri investiranju sredstava tehničkih rezervi, društvo je obavezno da se pridržava i sledećih uslova:

1) emitent, odnosno garant iz člana 131. stav 2. tač. 1) i 3) Zakona mora imati kreditni rejting utvrđen za dugoročno zaduživanje u stranoj valuti koji je najmanje jednak rejtingu koji ima Republika Srbija prema oceni agencija Standard&Poor’s, Fitch-IBCA ili Moody’s;

2) sredstva tehničkih rezervi ulažu se u hartije od vrednosti iz člana 131. stav 2. tač. 5) i 7) Zakona uz prethodno obavljenu i dokumentovanu procenu poslovanja emitenta, s tim da je društvo dužno da svoju procenu poslovanja emitenta preispituje najmanje jednom u toku godine i da vodi odgovarajuću evidenciju o njegovom poslovanju;

3) sredstva tehničkih rezervi ulažu se u hartije od vrednosti iz člana 131. stav 2. tač. 4) i 6) i u hartije od vrednosti emitovane u inostranstvu pod uslovom da su agencije za procenu boniteta emitentima utvrdile kreditni rejting koji odgovara najmanje rejtingu "A" agencije Standard&Poor’s, odnosno njemu odgovarajućem rejtingu agencija Fitch-IBCA ili Moody’s ili da su najmanje poslednje dve godine uvrštene na službenu berzansku kotaciju;

4) ulaganje sredstava tehničkih rezervi u udele iz člana 131. stav 2. tačka 8) Zakona moguće je ako privredna društva iz te tačke nisu povezana lica s društvom, s tim da je društvo dužno da svoju procenu poslovanja tih pravnih lica preispituje najmanje jednom u toku godine i da vodi odgovarajuću evidenciju o njihovom poslovanju;

5) za svaku pojedinačnu nekretninu pribavljenu sredstvima tehničkih rezervi društvo je obavezno da poseduje:

- izvod iz zemljišnih knjiga,

- vlasnički list,

- ugovor o kupoprodaji,

- procenu vrednosti nekretnine koju je izradio ovlašćeni procenjivač.

Društvo je obavezno da pri deponovanju sredstava tehničkih rezervi kod svake pojedinačne banke pribavi pismenu izjavu te banke da se neće kompenzovati na teret tih sredstava, odnosno da ih neće zadržavati po bilo kom osnovu a koja može obuhvatiti i više pojedinačnih deponovanja.

U slučaju da imovina pribavljena sredstvima tehničkih rezervi prestane da ispunjava uslove iz stava 1. ove tačke, društvo je obavezno da izvrši dezinvestiranje u roku od šest meseci od dana utvrđivanja te činjenice.

7. Sredstva tehničkih rezervi ne mogu se investirati u lica koja su blisko povezana u smislu Zakona, osim u slučaju pribavljanja oblika imovine iz tačke 4. odredba pod 1) ove odluke.

Pravila investiranja sredstava garantne rezerve

8. Sredstva garantne rezerve investiraju se u skladu sa Zakonom, tako da se postigne optimalna diversifikacija ukupnog investicionog portfolia, a vodeći računa i o delu investicionog portfolija obrazovanom sredstvima tehničkih rezervi.

9. Imovina pribavljena sredstvima garantne rezerve ne može se naknadno reklasifikovati i prikazati kao imovina pribavljena sredstvima tehničkih rezervi.

U slučaju učestalih novčanih transakcija kojima je pribavljena imovina iz stava 1. ove tačke, društvo utvrđuje metodologiju i rokove klasifikovanja gotovine po izvorima iz kojih je pribavljena, pri čemu se to klasifikovanje mora sprovesti do kraja tromesečja u kome je ta imovina pribavljena.

Kriterijumi i ograničenja za investiranje sredstava osiguranja u inostranstvu

10. Društvo može investirati sredstva osiguranja u inostranstvu pod uslovima utvrđenim članom 137. st. 2. i 3. Zakona, uz sledeća ograničenja:

1) da se imovina koja se pribavlja u inostranstvu ne može pribaviti pod istim ili povoljnijim uslovima u Republici Srbiji;

2) da se ne pribavlja imovina u zemljama kojima su agencije Standard&Poor’s, Fitch-IBCA ili Moody’s u poslednjih godinu dana smanjivale kreditni rejting, tako da je postao jednak ili niži od kreditnog rejtinga koji ima Republika Srbija prema oceni istih agencija.

11. Pri rešavanju po zahtevu za izdavanje saglasnosti iz člana 137. stav 2. Zakona, Narodna banka Srbije procenjuje adekvatnost investicione politike i uspešnost poslovanja društva u prethodne tri godine.

Društvo je obavezno da o svim promenama u vezi sa odobrenim investiranjem sredstava osiguranja u inostranstvu (promena vrednosti veća od 25%, konverzija u drugi oblik imovine, odnosno dezinvestiranje) obavesti Narodnu banku Srbije u roku od 15 dana od dana nastanka te promene.

Iskazivanje investicionog portfolia

12. Društvo je dužno da, radi izveštavanja Narodne banke Srbije u skladu s članom 178. tačka 6) Zakona, tromesečno sačinjava pregled imovine koja je pribavljena sredstvima osiguranja u skladu sa Zakonom i ovom odlukom.

Društvo je dužno da tromesečno sačinjava pregled imovine koja je pribavljena sredstvima garantne rezerve i ostalim sredstvima osiguranja, uključujući i oblike imovine koji nisu utvrđeni Zakonom i ovom odlukom, već investicionom politikom društva.

Društvo je dužno da tromesečno sačinjava pregled pojedinačne imovine pribavljene sredstvima tehničkih rezervi.

13. Društvo je obavezno da pri sačinjavanju pregleda iz tačke 12. ove odluke jasno naznači sredstva osiguranja kojima je imovina pribavljena, kao i grupu osiguranja u smislu Zakona, pri čemu se iskazani izvor ne sme naknadno menjati.

Društvo koje istovremeno obavlja poslove životnih i neživotnih osiguranja u skladu s članom 25. Zakona, odnosno društvo koje obavlja poslove reosiguranja - preglede iz tačke 12. ove odluke sačinjava posebno za životna, a posebno za neživotna osiguranja.

Prelazna odredba i završne odredbe

14. Društvo je dužno da imovinu pribavljenu sredstvima osiguranja uskladi sa odredbama ove odluke do 31. decembra 2015. godine, s tim da se za potrebe izveštavanja Narodne banke Srbije na dane 30. juna 2015. godine i 30. septembra 2015. godine investirana sredstva osiguranja prikazuju u skladu sa odredbama propisa koji su važili do stupanja na snagu ove odluke.

15. Danom stupanja na snagu ove odluke prestaje da važi Odluka o ograničenjima pojedinih oblika deponovanja i ulaganja sredstava tehničkih rezervi i o najvišim iznosima pojedinih deponovanja i ulaganja garantne rezerve društva za osiguranje ("Službeni glasnik RS", broj 87/12).

16. Ova odluka objavljuje se u "Službenom glasniku Republike Srbije" i stupa na snagu 27. juna 2015. godine.

Samostalna odredba Odluke o izmenama
Odluke o investiranju sredstava osiguranja

("Sl. glasnik RS", br. 111/2017)

3. Ova odluka stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u "Službenom glasniku Republike Srbije".