ZAKON O NACIONALNIM SAVETIMA NACIONALNIH MANJINA("Sl. glasnik RS", br. 72/2009, 20/2014 - odluka US, 55/2014 i 47/2018) |
Ovim zakonom uređuju se pravni položaj i ovlašćenja nacionalnih saveta nacionalnih manjina (u daljem tekstu: nacionalni saveti) u oblasti kulture, obrazovanja, obaveštavanja i službene upotrebe jezika i pisma, postupak izbora nacionalnih saveta, njihovo finansiranje i druga pitanja od značaja za rad nacionalnih saveta.
Svi pojmovi koji se koriste u ovom zakonu u muškom rodu obuhvataju iste pojmove i u ženskom rodu, u skladu sa zakonom.
Nacionalni savet je organizacija kojoj se zakonom poveravaju određena javna ovlašćenja da učestvuje u odlučivanju ili da samostalno odlučuje o pojedinim pitanjima iz oblasti kulture, obrazovanja, obaveštavanja i službene upotrebe jezika i pisma u cilju ostvarivanja kolektivnih prava nacionalne manjine na samoupravu u tim oblastima.
Pripadnici nacionalne manjine mogu izabrati samo jedan nacionalni savet.
Član nacionalnog saveta dužan je da učestvuje u radu nacionalnog saveta.
Statutom nacionalnog saveta bliže se uređuju prava i obaveze člana nacionalnog saveta, u skladu sa zakonom.
Radi ostvarivanja prava na samoupravu u kulturi, obrazovanju, obaveštavanju i službenoj upotrebi jezika i pisma, pripadnici nacionalnih manjina u Republici Srbiji mogu da izaberu svoje nacionalne savete.
Nacionalni savet predstavlja nacionalnu manjinu u oblasti obrazovanja, kulture, obaveštavanja na jeziku nacionalne manjine i službene upotrebe jezika i pisma, učestvuje u procesu odlučivanja ili odlučuje o pitanjima iz tih oblasti.
Nacionalni savet može da osniva ustanove, privredna društva i druge organizacije u oblastima iz stava 2. ovog člana, u skladu sa posebnim zakonima.
Naziv nacionalnog saveta ispisuje se na srpskom jeziku i ćiriličkom pismu.
Naziv nacionalnog saveta, ako je to predviđeno statutom, može biti i na jeziku i pismu nacionalne manjine.
Naziv iz stava 2. ovog člana upisuje se u Registar nacionalnih saveta paralelno sa nazivom na srpskom jeziku i ćiriličkom pismu.
Nacionalni savet upisuje se u Registar nacionalnih saveta (u daljem tekstu: Registar) koji vodi ministarstvo u čijem delokrugu su poslovi ljudskih i manjinskih prava (u daljem tekstu: Ministarstvo).
Nacionalni savet upisuje se u Registar na osnovu prijave za upis, koju predsednik nacionalnog saveta podnosi Ministarstvu u roku od pet dana od kada je prvi saziv nacionalnog saveta izabrao predsednika nacionalnog saveta.
Uz prijavu za upis podnosi se zapisnik sa sednice na kojoj je konstituisan prvi saziv nacionalnog saveta, dva primerka statuta nacionalnog saveta i odluka o izboru predsednika nacionalnog saveta.
Nacionalni savet stiče svojstvo pravnog lica upisom u Registar.
Podaci koji su upisani u Registar su javni.
Način upisa u Registar, način upisa promene podataka koji su upisani u Registar, način vođenja Registra i sadržinu i izgled prijave za upis propisuje ministar nadležan za poslove ljudskih i manjinskih prava (u daljem tekstu: ministar).
Rešenje kojim se odlučuje o prijavi za upis u Registar donosi se u roku od 30 dana od prijema uredne prijave.
Rešenje kojim se odlučuje o prijavi za upis u Registar je konačno i protiv njega se može pokrenuti upravni spor.
Nacionalni savet upisuje se u Registar istog dana kada se donese rešenje o upisu u Registar.
U Registar se upisuje: naziv i sedište nacionalnog saveta; ime i prezime, prebivalište i jedinstveni matični broj predsednika nacionalnog saveta; datum donošenja statuta i datum izmena i dopuna statuta; broj i datum rešenja o upisu, ili brisanju i broj i datum rešenja o promeni podataka u Registru.
Uz rešenje o upisu nacionalnom savetu dostavlja se jedan primerak statuta koji Ministarstvo overava svojim pečatom i potpisom ovlašćenog državnog službenika, čime se potvrđuje njegova istovetnost sa primerkom statuta koji se čuva u Ministarstvu.
Nacionalni savet dužan je da podnese prijavu za upis promena podataka koji su upisani u Registar u roku od deset dana od promene.
Uz prijavu za upis promene podataka dostavlja se i dokaz o promeni, a uz prijavu za upis izmene i dopune statuta dostavljaju se zapisnik sa sednice na kojoj su izmene i dopune statuta usvojene i dva primerka odluke o izmenama i dopunama statuta.
Rešenje kojim se odlučuje o prijavi za upis promena podataka je konačno i protiv njega se može pokrenuti upravni spor.
Nacionalni savet briše se iz Registra:
1) ako bude raspušten zbog obustavljanja postupka izbora nacionalnog saveta;
2) ako bude raspušten zbog toga što je broj njegovih članova smanjen ispod polovine, jer na izbornim listama nema kandidata za koje podnosioci izbornih lista nisu dobili mandat.
Brisanjem iz Registra nacionalni savet gubi svojstvo pravnog lica.
Nacionalni savet briše se iz Registra istog dana kada Ministarstvo donese rešenje o brisanju iz registra.
Rešenje o brisanju iz Registra je konačno i protiv njega se može pokrenuti upravni spor.
Nacionalna manjina čiji je nacionalni savet brisan iz Registra ima pravo da bira novi nacionalni savet, na dan kada se održavaju izbori za članove svih nacionalnih saveta.
Ministarstvo dostavlja pokrajinskom organu uprave u čijem delokrugu su poslovi manjinskih prava rešenja o upisu u Registar, rešenja kojima se odlučuje o prijavi za upis promena u Registru i rešenja o brisanju iz Registra, za nacionalne savete koji imaju registrovano sedište na teritoriji Autonomne pokrajine Vojvodine.
Nacionalni savet može da stiče i otuđuje imovinu, a na osnovu odluke nadležnog organa može da bude i korisnik sredstava u javnoj svojini, u skladu sa zakonom.
Imovina nacionalnog saveta koristi se za ostvarivanje ovlašćenja predviđenih zakonom.
Imovina nacionalnog saveta ne može se prenositi njegovim članovima, članovima organa nacionalnog saveta ili sa njima povezanim licima.
Pod povezanim licima u smislu stava 3. ovog člana smatraju se lica koja su kao takva utvrđena zakonom kojim se uređuju privredna društva.
U slučaju brisanja nacionalnog saveta iz Registra, imovina nacionalnog saveta stečena sredstvima iz javnih prihoda postaje imovina Republike Srbije, a imovina stečena po osnovu donacija, raspoređuje se u skladu sa aktima nacionalnog saveta.
Nacionalni savet ima statut.
Drugi opšti akti nacionalnog saveta moraju biti u saglasnosti sa statutom.
Odredbe drugog opšteg akta nacionalnog saveta koje su suprotne statutu, ništave su.
Postupak pred Upravnim sudom za utvrđivanje ništavosti opšteg akta nacionalnog saveta koji nije u saglasnosti sa statutom mogu da pokrenu ministarstvo, pokrajinski organ uprave u čijem delokrugu su poslovi manjinskih prava, ustanove, privredna društva i druge organizacije čiji je osnivač nacionalni savet i najmanje jedna trećina članova nacionalnog saveta.
Statutom se uređuju:
1) delatnost nacionalnog saveta;
2) broj članova nacionalnog saveta, u skladu sa zakonom;
3) sedište nacionalnog saveta;
4) naziv, pečat i simbol nacionalnog saveta koji ne mogu biti identični nazivu, pečatu i simbolu drugog nacionalnog saveta koji je upisan, ili uredno prijavljen za upis u Registar, niti izazivati zabunu u pogledu nacionalnog saveta, njegovih ciljeva i ovlašćenja, ili u pogledu nacionalne manjine koju nacionalni savet predstavlja;
5) ovlašćenja, postupak izbora i razrešenja i mandat predsednika nacionalnog saveta;
5a) ovlašćenja, postupak izbora i razrešenja, broj članova i mandat izvršnog odbora;
6) ovlašćenja, postupak izbora i razrešenja, broj članova i mandat odbora i drugih radnih tela nacionalnog saveta;
7) priznanja i način njihove dodele, i
8) druga pitanja od značaja za rad nacionalnog saveta.
Prvi saziv nacionalnog saveta dužan je da donese statut nacionalnog saveta u roku od deset dana od konstituisanja.
II STATUSNA PITANJA NACIONALNOG SAVETA
1. Unutrašnja organizacija nacionalnog saveta
Nacionalni savet ima predsednika, izvršni odbor, odbore za obrazovanje, kulturu, obaveštavanje i službenu upotrebu jezika i pisma.
Predsednik nacionalnog saveta:
1) predstavlja i zastupa nacionalni savet i odgovara za njegov rad;
2) stara se o zakonitom korišćenju i raspolaganju finansijskim sredstvima i imovinom saveta;
3) donosi pojedinačne akte za koje je ovlašćen zakonom, statutom ili opštim aktom saveta;
4) vrši i druge poslove utvrđene statutom i drugim aktima saveta.
Predsednik nacionalnog saveta bira se iz reda članova nacionalnog saveta.
Nacionalni savet bira predsednika i članove izvršnog odbora iz reda članova nacionalnog saveta, na predlog predsednika nacionalnog saveta.
Izvršni odbor:
1) neposredno izvršava i stara se o izvršavanju odluka i drugih akata nacionalnog saveta;
2) stara se o izvršavanju javnih ovlašćenja koja su poverena nacionalnom savetu;
3) vrši i druge poslove utvrđene zakonom, statutom i opštim aktima nacionalnog saveta.
Nacionalni savet može poveriti izvršnom odboru odlučivanje o pojedinim pitanjima u vezi sa vršenjem ovlašćenja nacionalnog saveta predviđenih ovim zakonom.
Odluke koje je tako doneo izvršni odbor podležu odobravanju na prvoj narednoj sednici nacionalnog saveta i odobrene su ako za njih glasa više od polovine članova nacionalnog saveta. Ako nacionalni savet ne odobri odluku izvršnog odbora, izvršnom odboru prestaje mandat, a odluka ostaje na snazi.
U odbore za obrazovanje, kulturu, obaveštavanje i službenu upotrebu jezika i pisma nacionalni savet može da izabere i stručnjake koji poseduju odgovarajuće znanje i iskustvo u oblasti za koju se odbori obrazuju, a koji ne moraju biti članovi nacionalnog saveta. Odbori daju stručna mišljenja, predloge i izrađuju analize za potrebe nacionalnog saveta.
Predsednik nacionalnog saveta i član izvršnog odbora ne može biti član rukovodećih organa političke stranke kao što su predsednik, predsedništvo, izvršni odbor i sl.
Predsednik nacionalnog saveta i član izvršnog odbora ne može biti izabrano ili postavljeno lice u državnom organu, pokrajinskom organu, odnosno organu jedinice lokalne samouprave koji u okvirima svojih nadležnosti odlučuje o pitanjima koja se tiču rada nacionalnih saveta.
Izborom, odnosno postavljenjem iz st. 1. i 2. ovog člana, prestaje mandat predsednika nacionalnog saveta, odnosno članstvo u izvršnom odboru.
Prestanak mandata predsednika nacionalnog saveta, odnosno članstva u izvršnom odboru konstatuje nacionalni savet na prvoj narednoj sednici nakon prijema obaveštenja o nastupanju razloga iz stava 3. ovog člana.
Član nacionalnog saveta može zasnovati radni odnos u nacionalnom savetu, za vreme trajanja svog mandata.
Na radne odnose u nacionalnom savetu primenjuju se odredbe zakona kojim se uređuje rad.
Nacionalni savet punovažno odlučuje na sednici na kojoj je prisutno više od polovine članova nacionalnog saveta.
Statut, finansijski plan i završni račun nacionalnog saveta su usvojeni ako za njih glasa više od polovine članova nacionalnog saveta.
Predsednik nacionalnog saveta i predsednik i članovi izvršnog odbora izabrani su ako za njih glasa više od polovine članova nacionalnog saveta.
Predsednik nacionalnog saveta i predsednik i članovi izvršnog odbora razrešavaju se ako za razrešenje glasa više od polovine članova nacionalnog saveta.
Ostale odluke nacionalni savet donosi većinom glasova prisutnih članova.
Rad nacionalnog saveta je javan.
Sve odluke i akti nacionalnog saveta objavljuju se najkasnije u roku od deset dana od dana stupanja na snagu, odnosno njihovog donošenja, na internet stranici nacionalnog saveta, koja se vodi dvojezično, na srpskom jeziku i na jeziku nacionalne manjine, ili na drugi način određen statutom (oglasnoj tabli, dnevnim novinama, ili na drugi pogodan način).
Prilikom objavljivanja odluka i akata iz stava 2. ovog člana vodi se računa da se ne povredi pravo na privatnost i pravo na zaštitu podataka o ličnosti, u skladu sa zakonom.
2. Broj članova nacionalnog saveta
Nacionalni savet ima najmanje 15, a najviše 35 članova.
U slučaju nacionalne manjine čiji je broj prema rezultatima poslednjeg popisa stanovništva manji od 10.000 lica, nacionalni savet broji 15 članova.
U slučaju nacionalne manjine čiji je broj prema rezultatima poslednjeg popisa stanovništva veći od 10.000 ali manji od 20.000 lica, nacionalni savet broji 19 članova.
U slučaju nacionalne manjine čiji je broj prema rezultatima poslednjeg popisa stanovništva između 20.000 i 50.000 lica, nacionalni savet broji 23 člana.
U slučaju nacionalne manjine čiji je broj prema rezultatima poslednjeg popisa stanovništva između 50.000 i 100.000 lica, nacionalni savet broji 29 članova.
U slučaju nacionalne manjine čiji je broj prema rezultatima poslednjeg popisa stanovništva veći od 100.000 lica, nacionalni savet broji 35 članova.
Mandat nacionalnog saveta teče od konstituisanja nacionalnog saveta i traje do isteka četiri godine od konstituisanja.
Pre isteka vremena na koje je konstituisan, nacionalnom savetu mandat prestaje raspuštanjem.
Mandat nacionalnog saveta koji je konstituisan posle raspuštanja nacionalnog saveta traje do isteka mandata nacionalnog saveta koji je raspušten.
Nacionalni savet kome je istekao mandat vrši tekuće i neodložne poslove u vezi sa vršenjem ovlašćenja nacionalnog saveta predviđenih ovim zakonom do konstituisanja novog nacionalnog saveta.
III OVLAŠĆENJA NACIONALNOG SAVETA
Nacionalni savet, u skladu sa zakonom i svojim statutom, preko svojih organa samostalno:
1) donosi i menja statut nacionalnog saveta;
2) donosi finansijski plan, finansijski izveštaj i završni račun;
3) raspolaže sopstvenom imovinom;
4) odlučuje o nazivu, simbolima i pečatu nacionalnog saveta;
5) utvrđuje predloge nacionalnih simbola, znamenja i praznika nacionalne manjine;
6) osniva ustanove, udruženja, fondacije, privredna društva u oblastima kulture, obrazovanja, obaveštavanja i službene upotrebe jezika i pisma;
7) predlaže predstavnika nacionalne manjine u savetu za međunacionalne odnose u jedinici lokalne samouprave;
7a) predlaže Republici, autonomnoj pokrajini ili jedinici lokalne samouprave kao osnivaču ustanove, utvrđivanje ustanove od posebnog značaja iz čl. 11a i 17. ovog zakona;
7b) inicira odnosno predlaže Republici, autonomnoj pokrajini ili jedinici lokalne samouprave kao osnivaču ustanove, koja je, u skladu sa ovim zakonom, utvrđena za ustanovu od posebnog značaja za nacionalnu manjinu, prenos osnivačkih prava;
8) ustanovljava i dodeljuje priznanja;
9) inicira donošenje i prati sprovođenje zakona i drugih propisa iz oblasti kulture, obrazovanja, obaveštavanja i službene upotrebe jezika i pisma;
10) učestvuje u pripremi zakona i drugih propisa i inicira donošenje odnosno izmene i dopune zakona i drugih propisa kojima se uređuju Ustavom garantovana prava nacionalnih manjina u oblasti kulture, obrazovanja, obaveštavanja i službene upotrebe jezika i pisma;
11) inicira donošenje, odnosno izmene i dopune posebnih propisa i privremenih mera u oblastima u kojima se ostvaruje pravo na samoupravu, radi postizanja pune ravnopravnosti između pripadnika nacionalne manjine i građana koji pripadaju većini;
12) podnosi pritužbu Zaštitniku građana, pokrajinskom i lokalnom ombudsmanu i drugom nadležnom organu, kada proceni da je došlo do povrede ustavom i zakonom garantovanih prava i sloboda pripadnika nacionalnih manjina;
13) podnosi pritužbu iz tačke 12) ovog člana u ime pripadnika nacionalne manjine;
14) zauzima stavove, pokreće inicijative i preduzima mere u vezi sa svim pitanjima koja su neposredno povezana sa položajem, identitetom i pravima nacionalne manjine;
15) odlučuje o drugim pitanjima koja su mu poverena zakonom.
2. Ovlašćenja u oblasti obrazovanja
Nacionalni savet može, u skladu sa zakonom, osnivati ustanove vaspitanja, obrazovanja, učeničkog i studentskog standarda i vršiti prava i obaveze osnivača.
Ustanove iz stava 1. ovog člana nacionalni savet osniva samostalno ili zajedno sa Republikom, autonomnom pokrajinom, jedinicom lokalne samouprave ili drugim pravnim licem u skladu sa zakonom.
Republika, autonomna pokrajina i jedinica lokalne samouprave kao osnivači ustanova iz stava 1. ovog člana, koje su, u skladu sa ovim zakonom, utvrđene za ustanove od posebnog značaja za nacionalnu manjinu, mogu u celini ili delimično preneti osnivačka prava na nacionalni savet.
Ustanove od posebnog značaja za obrazovanje nacionalne manjine
Ustanova od posebnog značaja za obrazovanje nacionalne manjine je ustanova obrazovanja i vaspitanja čiji je osnivač Republika, autonomna pokrajina, jedinica lokalne samouprave ili nacionalni savet, u kojoj se tradicionalno ili u značajnoj meri ostvaruje Ustavom zagarantovano pravo pripadnika nacionalnih manjina na obrazovanje i vaspitanje na svom jeziku.
U ustanovi iz stava 1. ovog člana nacionalni savet učestvuje u upravljanju u skladu sa zakonom.
Ustanovom od posebnog značaja za obrazovanje nacionalne manjine može se proglasiti ustanova obrazovanja i vaspitanja u kojoj se nastava izvodi na jeziku nacionalne manjine.
Ustanovom iz stava 1. ovog člana može se proglasiti:
1) po jedna ustanova osnovnog i srednjeg obrazovanja i vaspitanja u kojoj se nastava izvodi na jeziku nacionalne manjine, odnosno i na jeziku nacionalne manjine, ukoliko je u lokalnoj samoupravi broj ustanova u kojima se nastava izvodi i na jeziku nacionalne manjine manji od četiri;
2) najviše 1/4 od ukupnog broja ustanova osnovnog i srednjeg obrazovanja i vaspitanja u kojima se nastava izvodi na jeziku nacionalne manjine, odnosno i na jeziku nacionalne manjine, ukoliko je u lokalnoj samoupravi broj ustanova u kojima se nastava izvodi i na jeziku nacionalne manjine veći od četiri;
3) osnovna škola u kojoj nastavu na jeziku nacionalne manjine pohađa najmanje 1/3 učenika i srednja škola u kojoj nastavu na jeziku nacionalne manjine pohađa najmanje 90 učenika, ukoliko u jedinici lokalne samouprave postoji ustanova određenog nivoa obrazovanja koja je proglašena za ustanovu od posebnog značaja za obrazovanje nacionalne manjine;
4) osnovna škola u jedinici lokalne samouprave u kojoj se zbog opadanja broja stanovnika usled negativnog prirodnog priraštaja i emigracije pripadnici nacionalnih manjina moraju posebno zaštititi garantovanjem dodatnih prava.
Odredbe ovog člana shodno se primenjuju i na ustanovu u kojoj se izučava jezik ili govor sa elementima nacionalne kulture, u slučaju nacionalne manjine na čijem jeziku se ne izvodi nastava.
Učešće u upravljanju ustanovama
U ustanovama predškolskog vaspitanja i obrazovanja, i osnovnog i srednjeg obrazovanja i vaspitanja čiji je osnivač Republika, autonomna pokrajina ili jedinica lokalne samouprave, u kojima se obrazovno-vaspitni rad izvodi i na jeziku nacionalne manjine, ili u kojima se izučava govor, jezik ili kultura nacionalne manjine kao poseban nastavni predmet, nacionalni savet:
1) daje mišljenje o predloženim kandidatima za članove upravnog, odnosno školskog odbora - predstavnicima jedinice lokalne samouprave;
2) predlaže članove upravnog, odnosno školskog odbora - predstavnike jedinice lokalne samouprave u ustanovi u kojoj se u većini odeljenja obrazovno-vaspitni rad izvodi na jeziku nacionalne manjine ili za koju je, u skladu sa članom 10. tačka 7a) i članom 11a ovog zakona, utvrđeno da je od posebnog značaja za obrazovanje nacionalne manjine;
3) daje mišljenje o kandidatu za direktora ustanove iz stava 1. ovog člana;
4) (brisana)
5)* (prestala da važi odlukom US)
U ustanovama učeničkog i studentskog standarda čiji je osnivač Republika, autonomna pokrajina ili jedinica lokalne samouprave, nacionalni savet:
1) predlaže jednog člana - predstavnika osnivača i daje mišljenje o ostalim kandidatima za članove upravnog odbora ustanova učeničkog standarda čije je sedište na teritoriji jedinice lokalne samouprave u kojoj je jezik nacionalne manjine u službenoj upotrebi. Ako je u jedinici lokalne samouprave više jezika nacionalnih manjina u službenoj upotrebi, zainteresovani nacionalni saveti predlažu zajedničkog kandidata za člana upravnog odbora;
2) daje mišljenje o kandidatima za članove upravnih odbora ustanova studentskog standarda čije je sedište na teritoriji jedinice lokalne samouprave u kojoj je jezik nacionalne manjine u službenoj upotrebi;
3) daje mišljenje u postupku izbora direktora ustanova učeničkog i studentskog standarda čije je sedište na teritoriji jedinice lokalne samouprave u kojoj je jezik nacionalne manjine u službenoj upotrebi;
4) daje mišljenje u postupku razrešenja direktora i članova organa upravljanja iz stava 2. tač. 1) do 3) ovog člana.
U oblasti visokog obrazovanja u ustanovama čiji je osnivač Republika, nacionalni savet:
1) određuje predstavnika koji sa pravom odlučivanja učestvuje u radu Nacionalnog saveta za visoko obrazovanje, u pitanjima od značaja za izvođenje nastave na jeziku nacionalne manjine kada se u okviru visokog obrazovanja u celini ili delimično izvodi nastava na jeziku nacionalne manjine;
2) daje mišljenje o kandidatima predloženim za organ poslovođenja i organ upravljanja visokoškolske ustanove u kojoj se nastava u celini ili delimično izvodi na jeziku nacionalne manjine.
Planovi i programi nastave i učenja
Nacionalni savet:
1) predlaže ministru nadležnom za poslove obrazovanja i vaspitanja osnove programa predškolskog vaspitanja i obrazovanja, program nastave i učenja osnovnog i srednjeg obrazovanja i vaspitanja i osnove vaspitnog programa, za sadržaje koji izražavaju posebnost nacionalne manjine, a naročito iz oblasti istorije, muzičkog vaspitanja i likovne umetnosti;
2) predlaže ministru nadležnom za poslove obrazovanja i vaspitanja program nastave i učenja osnovnog i srednjeg obrazovanja i vaspitanja za jezik nacionalne manjine i jezik, odnosno govor nacionalne manjine sa elementima nacionalne kulture;
3) daje mišljenje ministru nadležnom za poslove obrazovanja i vaspitanja na nastavne programe srpskog jezika, kao nematernjeg;
4) predlaže ministru nadležnom za poslove obrazovanja i vaspitanja mere i program vaspitnog rada sa učenicima u ustanovama učeničkog standarda, koji se odnose na afirmaciju međuetničke tolerancije i multikulturalizma;
5) daje mišljenje na školski i vaspitni program ustanova za koje je utvrđeno da su od posebnog značaja za nacionalnu manjinu.
Plan udžbenika na jeziku i pismu nacionalnih manjina i udžbenika za predmete od interesa za nacionalne manjine, na predlog Zavoda za unapređenje obrazovanja i vaspitanja i nacionalnih saveta, po pribavljenom mišljenju Nacionalnog prosvetnog saveta, donosi ministar nadležan za poslove obrazovanja i vaspitanja.
Nacionalni savet daje prethodnu saglasnost u postupku odobravanja rukopisa udžbenika, priručnika, dodatnih nastavnih sredstava, nastavnih pomagala, didaktičkih sredstava i didaktičkih igrovnih sredstava na jeziku i pismu nacionalne manjine, u skladu sa zakonom. Ukoliko nacionalni savet ne dostavi odgovor izdavaču u roku od 30 dana od dana dostavljanja zahteva izdavača za davanje prethodne saglasnosti, smatraće se da je saglasnost data.
Druga ovlašćenja u oblasti obrazovanja
Nacionalni savet u skladu sa zakonom:
1) proglašava obrazovno-vaspitne ustanove od posebnog značaja za obrazovanje nacionalne manjine, u skladu sa članom 11a ovog zakona, i predlaže osnivaču utvrđivanje tog statusa, u skladu sa članom 10. tačka 7a) ovog zakona;
2) predlaže:
- jednog zajedničkog predstavnika nacionalnih saveta za člana Nacionalnog prosvetnog saveta;
- ministarstvu nadležnom za poslove obrazovanja i vaspitanja odobravanje van konkursa, programa stalnog stručnog usavršavanja nastavnika, vaspitača i stručnih saradnika na jeziku određene nacionalne manjine, u inostranstvu, radi priznavanja u procesu vrednovanja rada nastavnika;
- ministarstvu nadležnom za poslove obrazovanja i vaspitanja takmičenja učenika osnovnih i srednjih škola u inostranstvu koja će biti bodovana u skladu sa propisima;
3) daje mišljenje:
- u postupku donošenja akta o mreži predškolskih ustanova i osnovnih škola u jedinici lokalne samouprave u kojoj je u službenoj upotrebi jezik nacionalne manjine ili u kojoj se obrazovno-vaspitni rad izvodi na jeziku nacionalne manjine;
- ministru nadležnom za poslove obrazovanja i vaspitanja, odnosno pokrajinskom organu nadležnom za poslove obrazovanja u postupku utvrđivanja mreže srednjih škola i ustanova učeničkog i studentskog standarda;
- ministru nadležnom za poslove obrazovanja i vaspitanja, odnosno pokrajinskom organu nadležnom za poslove obrazovanja u postupku davanja saglasnosti na otvaranje odeljenja na jeziku nacionalne manjine za manje od 15 učenika;
- u postupku utvrđivanja broja učenika za upis u srednju školu na jeziku nacionalne manjine, kao i u postupku određivanja broja učenika za sticanje stručne osposobljenosti prekvalifikacije, dokvalifikacije i specijalizacije na jeziku nacionalne manjine;
- u postupku raspodele mesta u ustanovama učeničkog i studentskog standarda;
- u postupku donošenja akta o mreži ustanova učeničkog i studentskog standarda čiji je osnivač Republika, autonomna pokrajina ili jedinica lokalne samouprave;
- u postupku raspodele sredstava iz budžeta Republike, autonomne pokrajine i jedinice lokalne samouprave koja se dodeljuju putem javnog konkursa ustanovama i udruženjima u oblasti obrazovanja;
4) određuje predstavnika koji prisustvuje sednici Nacionalnog prosvetnog saveta i učestvuje u njegovom radu bez prava glasa, kada Nacionalni prosvetni savet razmatra pitanja od značaja za obrazovanje nacionalne manjine;
5) ustanovljava stipendije iz sopstvenih sredstava i svojim aktima propisuje kriterijume i postupak odlučivanja o dodeli stipendija i sprovodi postupak za dodeljivanje;
6) učestvuje u praćenju i unapređivanju kvaliteta obrazovanja odraslih koje se ostvaruje na jeziku nacionalne manjine;
7) obavlja i druge poslove iz ove oblasti utvrđene zakonom i drugim propisima.
3. Ovlašćenja u oblasti kulture
Nacionalni savet može, u skladu sa zakonom, osnivati ustanove kulture radi očuvanja, unapređenja i razvoja kulturne posebnosti i očuvanja nacionalnog identiteta nacionalne manjine i vršiti prava i obaveze osnivača.
Ustanove iz stava 1. ovog člana nacionalni savet osniva samostalno ili zajedno sa Republikom, autonomnom pokrajinom, jedinicom lokalne samouprave ili drugim pravnim licem, u skladu sa zakonom.
Republika, autonomna pokrajina i jedinica lokalne samouprave kao osnivači ustanova iz stava 1. ovog člana, koje su, u skladu sa ovim zakonom, utvrđene za ustanove od posebnog značaja za nacionalnu manjinu, mogu u celini ili delimično preneti osnivačka prava na nacionalni savet.
Učešće u upravljanju ustanovama
Ustanova kulture čije se programske delatnosti pretežno odnose na proučavanje, očuvanje i predstavljanje kulture nacionalnih manjina u Republici Srbiji, a u skladu sa brojem pripadnika nacionalnih manjina na teritoriji na kojoj obavlja delatnosti, kao i ukoliko su te programske delatnosti od naročitog značaja za zadovoljavanje kulturnih potreba specifičnih za nacionalne manjine, je ustanova od posebnog značaja za nacionalnu manjinu.
Na predlog nacionalnog saveta, osnivač, izmenom osnivačkog akta, može utvrditi da je ustanova kulture od posebnog značaja za nacionalnu manjinu.
U ustanovama kulture za koje je izmenom osnivačkog akta utvrđeno da su od posebnog značaja za nacionalnu manjinu, nacionalni savet:
1) imenuje najmanje jednog člana upravnog odbora ustanove, u skladu sa zakonom kojim se uređuje oblast kulture;
2) daje mišljenje o predloženim članovima upravnog odbora ustanove;
3) daje mišljenje u postupku izbora direktora ustanove.
Ako je utvrđeno da je neka ustanova u oblasti kulture od posebnog značaja za očuvanje, unapređenje i razvoj posebnosti i nacionalnog identiteta većeg broja nacionalnih manjina, nacionalni saveti imenuju po jednog člana upravnog odbora iz stava 3. tačka 1) ovog člana.
Druga ovlašćenja u oblasti kulture
Nacionalni savet:
1) utvrđuje koje su ustanove i manifestacije u oblasti kulture od posebnog značaja za očuvanje, unapređenje i razvoj posebnosti i nacionalnog identiteta određene nacionalne manjine;
2) utvrđuje strategiju razvoja kulture nacionalne manjine;
3) utvrđuje koja su pokretna i nepokretna kulturna dobra od posebnog značaja za nacionalnu manjinu;
4) pokreće postupak pred nadležnim organom ili ustanovom za utvrđivanje statusa zakonom zaštićenih pokretnih i nepokretnih kulturnih dobara od značaja za nacionalnu manjinu;
5) predlaže preduzimanje mera zaštite, sanacije i rekonstrukcije kulturnih dobara iz stava 1. tačka 4) ovog člana;
6) daje mišljenja i predloge u postupku izrade prostornih i urbanističkih planova u jedinici lokalne samouprave u kojoj se nalaze kulturna dobra iz stava 1. tačka 3) ovog člana;
7) predlaže obustavljanje izvršenja prostornih i urbanističkih planova ako smatra da se time ugrožavaju kulturna dobra iz stava 1. tačka 3) ovog člana;
8) daje prethodno mišljenje nadležnom organu u postupku izdavanja dozvole za premeštanje nepokretnog kulturnog dobra iz stava 1. tačka 3) ovog člana na novu lokaciju;
9) daje mišljenje u postupku osnivanja ili ukidanja biblioteka ili organizacionih jedinica biblioteka koji imaju fond knjiga na jeziku nacionalne manjine;
10) daje predlog za raspodelu sredstava koja se dodeljuju putem javnog konkursa iz budžeta Republike, autonomne pokrajine ili jedinice lokalne samouprave ustanovama, manifestacijama i udruženjima nacionalne manjine u oblasti kulture;
11) u koordinaciji sa drugim nacionalnim savetima predlaže dva, ili najviše dvostruko veći broj kandidata za izbor dva člana Nacionalnog saveta za kulturu;
12) u koordinaciji sa drugim nacionalnim savetima organizuje postupak predlaganja kandidata za članove Nacionalnog saveta za kulturu;
13) odlučuje o drugim pitanjima koja su mu poverena zakonom.
4. Ovlašćenja u oblasti obaveštavanja
Nacionalni savet može da osnuje ustanove i privredna društva radi ostvarivanja prava na javno informisanje na jeziku nacionalne manjine, odnosno fondacije radi ostvarivanja opštekorisnog cilja unapređenja javnog informisanja na jeziku nacionalne manjine, u skladu sa zakonom.
Akti o osnivanju ustanove, privrednog društva odnosno fondacije, koja je izdavač medija, moraju biti usaglašeni sa zakonima kojima se uređuje oblast javnog informisanja i medija.
Pravo predlaganja člana Saveta regulatornog tela za elektronske medije
Nacionalni saveti su dužni da nadležnoj službi Narodne skupštine, podnesu obrazložen predlog za dva kandidata za člana Saveta regulatornog tela za elektronske medije, u skladu sa procedurom utvrđenom zakonom koji reguliše izbor članova Saveta regulatornog tela.
Do predloga za dva kandidata nacionalnih saveta dolazi se zajedničkim dogovorom nacionalnih saveta.
Narodna skupština, na plenarnoj sednici, glasanjem bira jednog kandidata za člana Saveta regulatornog tela za elektronske medije.
Druga ovlašćenja u oblasti obaveštavanja
Nacionalni savet:
1) donosi strategiju razvoja informisanja na jeziku nacionalne manjine, u skladu sa strategijom u oblasti javnog informisanja Republike Srbije;
2) daje predlog za raspodelu sredstava za projekte, koji se prilažu na javni konkurs koji raspisuje organ javne vlasti, radi podizanja kvaliteta informisanja pripadnika nacionalnih manjina;
3) daje predloge i preporuke upravnim odborima i programskim savetima javnih medijskih servisa u vezi sa programima na jezicima nacionalnih manjina;
4) daje mišljenje o kandidatima za odgovorne urednike programa na jezicima nacionalnih manjina u javnim medijskim servisima, ukoliko javni medijski servisi imaju urednike za program na jezicima nacionalnih manjina;
5) daje mišljenje na izveštaj Programskog saveta javnih servisa u vezi sa programskim sadržajima na jezicima nacionalnih manjina.
5. Ovlašćenja u oblasti službene upotrebe jezika i pisma
Nacionalni savet:
1) utvrđuje tradicionalne nazive jedinica lokalne samouprave, naseljenih mesta i drugih geografskih naziva na jeziku nacionalne manjine, ako je na području jedinice lokalne samouprave ili naseljenog mesta jezik nacionalne manjine u službenoj upotrebi; nazivi koje je utvrdio nacionalni savet postaju nazivi u službenoj upotrebi pored naziva na srpskom jeziku i objavljuju se u "Službenom glasniku Republike Srbije", a u slučaju nacionalnih saveta čije je sedište na teritoriji Autonomne pokrajine Vojvodine u "Službenom listu Autonomne pokrajine Vojvodine". Ovi nazivi objavljuju se i u lokalnom službenom glasilu;
2) predlaže nadležnom organu isticanje naziva jedinica lokalne samouprave, naseljenih mesta i drugih geografskih naziva na jeziku nacionalne manjine;
3) predlaže utvrđivanje jezika i pisma nacionalne manjine kao službenog jezika i pisma u jedinici lokalne samouprave;
4) predlaže promenu naziva ulica, trgova, gradskih četvrti, zaselaka, drugih delova naseljenih mesta, kao i ustanova za koje je utvrđeno da su od posebnog značaja za nacionalnu manjinu;
5) daje mišljenje u postupku utvrđivanja naziva ulica, trgova, gradskih četvrti, zaselaka i drugih delova naseljenih mesta, ako je na području jedinice lokalne samouprave ili naseljenog mesta jezik nacionalne manjine u službenoj upotrebi;
6) predlaže nadležnom organu vršenje nadzora nad službenom upotrebom jezika i pisma nacionalne manjine;
7) inicira objavljivanje najvažnijih zakona Republike Srbije na jeziku nacionalne manjine koji je u službenoj upotrebi i pruža stručnu i drugu pomoć, u skladu sa svojim mogućnostima, u postupku prevođenja;
8) preduzima mere i aktivnosti za unapređenje službene upotrebe jezika i pisma nacionalne manjine;
9) odlučuje o drugim pitanjima iz ove oblasti koja su mu poverena zakonom.
Čl. 23 i 24*
(Prestalo da važi odlukom US)
IV ODNOS SA REPUBLIČKIM ORGANIMA, ORGANIMA AUTONOMNE POKRAJINE I ORGANIMA JEDINICA LOKALNE SAMOUPRAVE
Odnos sa Vladom i organima državne uprave
Nacionalni savet može podneti ministarstvima i posebnim organizacijama predloge, inicijative i mišljenja o pitanjima u vezi sa vršenjem ovlašćenja predviđenih ovim zakonom.
Pre razmatranja i odlučivanja o pitanjima iz oblasti iz člana 2. ovog zakona, organi iz stava 1. ovog člana zatražiće mišljenje nacionalnih saveta.
Nacionalni savet može podneti inicijativu Vladi za ukidanje, odnosno poništenje propisa ministarstava i posebnih organizacija, koji nisu u skladu sa odredbama ovog zakona i drugih zakona i propisa koji se odnose na nacionalne manjine.
Odnos sa organima autonomne pokrajine i organima jedinice lokalne samouprave
Nacionalni saveti daju predloge, inicijative i mišljenja o pitanjima koja se odnose na položaj nacionalnih manjina i na očuvanje posebnosti nacionalnih manjina organima autonomne pokrajine i organima jedinice lokalne samouprave.
Nacionalni savet je dužan da organima autonomne pokrajine u čiji delokrug spadaju oblasti u kojima se ostvaruju ovlašćenja predviđena ovim zakonom, najkasnije u roku od deset dana, dostavi tražene podatke, spise i isprave.
V MEĐUNARODNA I REGIONALNA SARADNJA
Nacionalni savet, u skladu sa zakonom, sarađuje sa međunarodnim i regionalnim organizacijama koje se bave pitanjima prava pripadnika nacionalnih manjina, sa organizacijama i ustanovama u matičnim državama, kao i sa nacionalnim savetima ili sličnim telima nacionalnih manjina u drugim državama.
Saradnja iz stava 1. ovog člana mora se sprovoditi u skladu sa Ustavom i zakonom Republike Srbije i uz poštovanje teritorijalnog jedinstva i pravnog poretka Republike Srbije.
Predstavnici nacionalnog saveta učestvuju u pregovorima ili se konsultuju povodom pregovora o zaključivanju bilateralnih sporazuma sa matičnim državama, u delu koji se neposredno odnosi na prava nacionalnih manjina.
Predstavnici nacionalnih saveta učestvuju u radu mešovitih međudržavnih tela čiji je zadatak da nadziru sprovođenje bilateralnih međudržavnih sporazuma o zaštiti prava određene nacionalne manjine.
Predstavnici nacionalnih manjina, preko Saveta Republike Srbije za nacionalne manjine, učestvuju u postupku zaključivanja, odnosno pristupanja, međunarodnim ili regionalnim sporazumima koji se odnose na položaj i zaštitu prava nacionalnih manjina.
Članovi nacionalnog saveta biraju se na neposrednim izborima ili putem elektorske skupštine.
Neposredni izbori za članove nacionalnih saveta održavaju se kada je 24 časa pre raspisivanja izbora u poseban birački spisak nacionalne manjine upisano više od 40% pripadnika nacionalne manjine prema poslednjem popisu stanovništva.
Radi utvrđivanja da li su ispunjeni uslovi za neposredne izbore, Ministarstvo privremeno zaključuje posebne biračke spiskove nacionalnih manjina 24 časa pre raspisivanja izbora.
Izbori putem elektorske skupštine održavaju se ako nisu ispunjeni uslovi za neposredne izbore i ako se posle raspuštanja nacionalnog saveta novi izbori raspisuju u roku od 60 dana od raspuštanja.
Principi izbora nacionalnih saveta
Izbori za nacionalni savet zasnivaju se na principima slobode izbora, jednakosti izbornog prava, periodičnosti izbora i principu tajnog glasanja.
Posebna načela izbora su dobrovoljnost, proporcionalnost i demokratičnost.
Izborno pravo pripadnika nacionalnih manjina za izbor nacionalnih saveta uključuje prava pripadnika nacionalne manjine da: bira članove nacionalnog saveta, bude biran za člana nacionalnog saveta, predlaže kandidate za članove nacionalnog saveta, bude informisan o izborima za nacionalne savete, o kandidatima za članove nacionalnog saveta, kao i o njihovim programima, bude upisan u poseban birački spisak nacionalne manjine, glasa za izbor nacionalnog saveta i pravo na zaštitu prava vezanih za izbor nacionalnog saveta.
Pripadnik nacionalne manjine stiče pravo da bira članove nacionalnog saveta ako ispuni Ustavom i zakonom propisane opšte uslove za sticanje aktivnog biračkog prava.
Poseban uslov za sticanje aktivnog biračkog prava za izbor članova nacionalnog saveta je upis u poseban birački spisak nacionalne manjine, u skladu sa odredbama ovog zakona.
Poseban uslov za sticanje aktivnog biračkog prava za izbor nacionalnog saveta nacionalne manjine putem elektorske skupštine je status elektora, koji se stiče prema odredbama ovog zakona.
Za člana nacionalnog saveta može biti biran pripadnik nacionalne manjine koji ispunjava uslove iz člana 32. ovog zakona i ne obavlja funkciju sudije, tužioca ili sudije Ustavnog suda.
Glasanje za izbor članova nacionalnog saveta organizuje se samo na teritoriji Republike Srbije.
Izbore za članove nacionalnog saveta odlukom raspisuje ministar.
Odluka o raspisivanju izbora za članove svih nacionalnih saveta donosi se najranije 120, a najkasnije 90 dana pre isteka mandata nacionalnog saveta koji je poslednji konstituisan.
Kad je nacionalni savet raspušten, novi izbori za njegove članove raspisuju se u roku od 60 dana od raspuštanja i tako da se održe u narednih 45 dana. Izuzetno, ako je od raspuštanja nacionalnog saveta do isteka mandata nacionalnog saveta ostalo manje od godinu dana, ministar raspisuje nove izbore za članove nacionalnog saveta istovremeno kada raspisuje i izbore za članove svih nacionalnih saveta i tako da se oni održe istog dana.
Izbori se ne raspisuju ako nacionalni savet bude raspušten zbog obustavljanja postupka izbora članova nacionalnog saveta ili zbog toga što je broj njegovih članova smanjen ispod polovine, jer na izbornim listama nema kandidata za koje podnosioci izbornih lista nisu dobili mandat.
Odluka o raspisivanju izbora sadrži: način izbora (neposredni izbori ili izbori putem elektorske skupštine), broj članova nacionalnog saveta koji se bira, odredbe o započinjanju rokova za izborne radnje i dan održavanja izbora.
Odluka o raspisivanju izbora objavljuje se u "Službenom glasniku Republike Srbije" i dostavlja Republičkoj izbornoj komisiji.
Izbori za članove svih nacionalnih saveta, pa i za članove prvog saziva nacionalnog saveta, održavaju se istog dana, izuzev kada se posle raspuštanja nacionalnog saveta novi izbori raspisuju u roku od 60 dana od raspuštanja.
Izbori moraju biti održani najkasnije 15 dana pre isteka mandata nacionalnog saveta koji je poslednji konstituisan.
Finansijska sredstva za sprovođenje izbora nacionalnog saveta obezbeđuju se iz budžeta Republike Srbije, prema specifikaciji ukupnih planiranih troškova koju sporazumno utvrđuju Ministarstvo i Republička izborna komisija.
Obustavljanje postupka izbora nacionalnog saveta
Ministarstvo rešenjem obustavlja postupak izbora nacionalnog saveta ako nije potvrđen ovim zakonom propisan najmanji broj elektora. Rešenje se donosi 25 dana pre elektorske skupštine i objavljuje u "Službenom glasniku Republike Srbije".
Rešenje Ministarstva je konačno i protiv njega se može pokrenuti upravni spor u roku od 24 časa od objavljivanja rešenja. Upravni sud je dužan da o tužbi odluči u roku od 48 časova od prijema tužbe.
Organi za sprovođenje izbora rešenjem obustavljaju postupak izbora nacionalnog saveta ako:
1) elektorskoj skupštini ne prisustvuje ovim zakonom propisan najmanji broj elektora;
2) se za izbor članova nacionalnog saveta ne prijavi nijedna izborna lista;
3) nijedna prijavljena izborna lista ne bude proglašena;
4) iz ovim zakonom propisanih razloga ne bude utvrđena zbirna izborna lista.
Kada rešenje o obustavljanju postupka izbora nacionalnog saveta koje je doneo organ za sprovođenje izbora postane pravnosnažno, o njemu se obaveštava Ministarstvo.
Sve poslove organizovanja i sprovođenja izbora za nacionalne savete obavljaju Ministarstvo i organi za sprovođenje izbora, u skladu sa ovim zakonom.
Obaveze medija u vezi sa izborima nacionalnih saveta
Mediji izveštavaju o izborima nacionalnih saveta u skladu sa zakonima kojima se reguliše oblast javnog informisanja i zakonima kojima se reguliše izborni postupak.
Raspuštanje nacionalnog saveta i privremeni organ upravljanja
Ministarstvo raspušta nacionalni savet:
1) ako nov saziv nacionalnog saveta ne bude konstituisan u roku od 30 dana od utvrđivanja konačnih rezultata izbora;
2) ako postupak izbora nacionalnog saveta bude obustavljen;
3) ako nacionalni savet ne zaseda duže od šest meseci;
4) ako nacionalni savet ne izabere predsednika nacionalnog saveta u roku od 30 dana od konstituisanja nacionalnog saveta ili od prestanka funkcije ranijem predsedniku;
5) ako se broj članova nacionalnog saveta smanji ispod polovine, jer na izbornim listama nema kandidata za koje podnosioci izbornih lista nisu dobili mandat.
Nacionalni savet je raspušten kada Ministarstvo o tome donese rešenje.
Rešenje o raspuštanju nacionalnog saveta je konačno i protiv njega se može pokrenuti upravni spor.
Ministarstvo rešenjem obrazuje privremeni organ upravljanja nacionalnog saveta iz reda članova nacionalnog saveta, vodeći računa o zastupljenosti izbornih lista sa kojih su izabrani članovi nacionalnog saveta. Privremeni organ upravljanja nacionalnog saveta čine predsednik i četiri člana.
Do konstituisanja novog saziva nacionalnog saveta tekuće i neodložne poslove u vezi sa vršenjem ovlašćenja nacionalnog saveta predviđenih ovim zakonom vrši privremeni organ upravljanja nacionalnog saveta.
Rešenje kojim se obrazuje privremeni organ upravljanja nacionalnog saveta je konačno i protiv njega se može pokrenuti upravni spor.
Privremeni organ upravljanja nacionalnog saveta ne obrazuje se kada nacionalni savet bude raspušten zbog obustavljanja postupka izbora nacionalnog saveta ili zbog toga što je broj njegovih članova smanjen ispod polovine.
Mandat članova nacionalnog saveta i prestanak članstva u nacionalnom savetu
Članu nacionalnog saveta mandat traje koliko traje mandat nacionalnog saveta u koji je izabran.
Članu nacionalnog saveta mandat prestaje pre isteka mandata nacionalnog saveta u koji je izabran:
1) podnošenjem ostavke;
2) gubitkom jednog od opštih uslova za sticanje aktivnog biračkog prava;
3) ako duže od godinu dana ne prisustvuje sednicama nacionalnog saveta;
4) ako mu prestane prebivalište na teritoriji Republike Srbije;
5) ako je konačnom odlukom nadležnog organa brisan iz posebnog biračkog spiska nacionalne manjine;
6) ako je pravnosnažnom presudom osuđen za krivično delo na kaznu zatvora u trajanju dužem od šest meseci;
7) u slučaju smrti.
Član nacionalnog saveta dužan je da overi ostavku kod organa nadležnog za overu potpisa i da je nacionalnom savetu podnese u roku od tri dana od overe, neposredno ili poštom preporučeno.
Prestanak mandata članu nacionalnog saveta konstatuje nacionalni savet na prvoj narednoj sednici nakon prijema obaveštenja o nastupanju razloga za prestanak mandata.
O prestanku mandata članu nacionalnog saveta pre isteka mandata nacionalnog saveta u kome je član, predsednik nacionalnog saveta obaveštava Republičku izbornu komisiju i Ministarstvo.
Kada članu nacionalnog saveta prestane mandat pre isteka mandata nacionalnom savetu u kome je član, mandat se dodeljuje prvom sledećem kandidatu sa izborne liste na kojoj se nalazio član kojem je prestao mandat.
Član nacionalnog saveta bira se na četiri godine i može ponovo biti biran za člana nacionalnog saveta.
Članu nacionalnog saveta prestaje mandat konstituisanjem novog saziva nacionalnog saveta.
(Brisano)
Na izbor nacionalnog saveta i pitanja koja nisu uređena ovim zakonom shodno se primenjuju odredbe zakona kojima se uređuje izbor narodnih poslanika i zakona kojim se uređuje upravni spor.
Na pitanja postupanja u upravnim stvarima koja nisu drugačije uređena ovim zakonom primenjuju se odredbe zakona koji uređuje opšti upravni postupak.
2. Neposredni izbori članova nacionalnih saveta
Poseban birački spisak nacionalne manjine (u daljem tekstu: poseban birački spisak) obrazuje Ministarstvo, na zahtev za obrazovanje posebnog biračkog spiska, koji mora da podrži najmanje 5% punoletnih pripadnika nacionalne manjine prema poslednjem popisu stanovništva, s tim da njihov broj ne može da bude manji od 300.
Izjava o podržavanju zahteva za obrazovanje posebnog biračkog spiska daje se na propisanom obrascu i overava kod organa nadležnog za overu potpisa.
Oblik i sadržinu obrasca izjave o podržavanju zahteva za obrazovanje posebnog biračkog spiska propisuje ministar.
O zahtevu za obrazovanje posebnog biračkog spiska Ministarstvo odlučuje rešenjem.
Ministarstvo odbija zahtev za obrazovanje posebnog biračkog spiska ako se podnosilac zahteva ne smatra nacionalnom manjinom u skladu sa zakonom ili ako zahtev nije podržao potreban broj pripadnika nacionalne manjine.
Rešenje Ministarstva doneto po zahtevu za obrazovanje posebnog biračkog spiska je konačno i protiv njega se može pokrenuti upravni spor.
Zahtev i overa potpisa ne podležu plaćanju taksi.
Ministarstvo obaveštava putem sredstava javnog informisanja pripadnike nacionalne manjine iz člana 44. ovog zakona da je počelo obrazovanje posebnog biračkog spiska.
(Brisan)
Opšta pravila o posebnom biračkom spisku
Poseban birački spisak je službena evidencija u koju se upisuju pripadnici nacionalne manjine koji imaju biračko pravo.
Poseban birački spisak je stalan i redovno se ažurira.
Pripadnik nacionalne manjine upisuje se u poseban birački spisak isključivo na lični zahtev.
Poseban birački spisak vodi Ministarstvo.
Vođenje posebnog biračkog spiska obuhvata: analiziranje podataka iz posebnog biračkog spiska i preduzimanje mera radi međusobne usklađenosti i tačnosti podataka i upis i promene u posebnom biračkom spisku (brisanje, izmene, dopune ili ispravke) od zaključenja posebnog biračkog spiska i vršenje drugih poslova propisanih ovim zakonom.
U delu posebnog biračkog spiska za područje jedinice lokalne samouprave upis i promene u posebnom biračkom spisku (brisanje, izmene, dopune ili ispravke) vrši opštinska, odnosno gradska uprava, kao poveren posao, do zaključenja posebnog biračkog spiska. U jedinici lokalne samouprave u kojoj je u službenoj upotrebi i jezik i pismo nacionalne manjine za koju se vodi poseban birački spisak, upis i promene u posebnom biračkom spisku vrše se i na njenom jeziku i pismu, u skladu sa zakonom.
Posebni birački spiskovi vode se i ažuriraju kao jedinstvena elektronska baza podataka.
Promene u posebnom biračkom spisku vrše se po službenoj dužnosti ili na zahtev.
Ministarstvo preuzima podatke iz jedinstvenog biračkog spiska koji su potrebni za ažuriranje i vršenje promena po službenoj dužnosti u posebnom biračkom spisku.
Naročito osetljivi podaci obrađuju se u skladu sa zakonom.
O svakoj promeni koja se vrši na osnovu podataka iz stava 6. ovog člana donosi se rešenje.
(Brisan)
Poseban birački spisak sadrži: redni broj, ime i prezime birača, ime jednog od roditelja birača, nacionalnu pripadnost birača, jedinstveni matični broj građana, datum i mesto rođenja birača, pol birača, mesto prebivališta i adresu birača, jedinicu lokalne samouprave u kojoj birač ima mesto prebivališta i mesto boravišta za interno raseljena lica.
Podaci iz posebnog biračkog spiska uživaju posebnu zaštitu.
Zabranjeno je i kažnjivo svako korišćenje podataka iz posebnog biračkog spiska, izuzev u svrhu izbora i u svrhu ostvarivanja drugih prava nacionalnih manjina, ako je to propisano zakonom.
Pripadnici nacionalne manjine upisuju se u poseban birački spisak kada ispune opšte uslove za sticanje biračkog prava propisane zakonom.
Pripadnik nacionalne manjine može biti upisan u samo jedan poseban birački spisak.
Svaki građanin sa biračkim pravom, pripadnik nacionalne manjine, može na posebnom obrascu pismeno zatražiti da bude upisan u poseban birački spisak.
Zahtev za upis u poseban birački spisak pripadnik nacionalne manjine podnosi organu uprave jedinice lokalne samouprave prema mestu prebivališta, odnosno mestu boravišta za interno raseljena lica, u pisanoj formi, na posebnom obrascu koji propisuje ministar i svojeručno ga potpisuje.
Brisanje iz posebnog biračkog spiska vrši se po službenoj dužnosti ili na zahtev.
Brisanje iz posebnog biračkog spiska po službenoj dužnosti vrši se u slučaju smrti upisanog pripadnika nacionalne manjine ili ako upisani pripadnik nacionalne manjine (u daljem tekstu: birač) izgubi biračko pravo zbog toga što je prestao da ispunjava jedan od opštih uslova za sticanje biračkog prava propisanih zakonom.
Birač podnosi zahtev za brisanje iz posebnog biračkog spiska organu uprave jedinice lokalne samouprave prema mestu prebivališta, odnosno mestu boravišta za interno raseljena lica, na posebnom obrascu koji propisuje ministar, i svojeručno ga potpisuje.
(Brisan)
Ministar bliže propisuje način vođenja posebnog biračkog spiska i druga pitanja od značaja za potpuno, tačno i ažurno vođenje posebnog biračkog spiska.
Ako u postupku upisa u poseban birački spisak ili brisanja iz spiska, organ uprave jedinice lokalne samouprave koji vodi birački spisak odbije da izvrši upis birača u poseban birački spisak ili brisanje iz spiska, birač ima pravo da podnese žalbu Ministarstvu. Rešenje Ministarstva je konačno i protiv njega se može pokrenuti upravni spor.
Ministarstvo donosi rešenje o žalbi u roku do 15 dana.
Po zaključenju posebnog biračkog spiska, upis, brisanje, izmene, dopune i ispravke u posebnom biračkom spisku vrši Ministarstvo, na osnovu rešenja koje donosi najkasnije 72 časa pre dana održavanja izbora.
Rešenje Ministarstva je konačno i protiv njega se može pokrenuti upravni spor.
(Brisan)
Primenu propisa kojima se uređuje vođenje posebnih biračkih spiskova u jedinicama lokalne samouprave nadzire Ministarstvo, preko upravne inspekcije.
Ako Ministarstvo utvrdi da se poseban birački spisak ne vodi kako je određeno zakonom i drugim propisima, nalaže nadležnom organu da otkloni utvrđene nepravilnosti.
Neposredne izbore za članove nacionalnog saveta sprovode organi koji sprovode izbore za narodne poslanike.
Rad organa za sprovođenje izbora mogu nadgledati predstavnici predlagača proglašenih izbornih lista.
(Brisano)
Nadležnost Republičke izborne komisije
Nadležnosti Republičke izborne komisije (u daljem tekstu: Komisija) su:
1) stara se o zakonitom sprovođenju izbora;
2) organizuje tehničku pripremu za izbore;
3) prati primenu i daje objašnjenja u vezi sa primenom ovog zakona, u vezi sa izborima;
4) propisuje obrasce i pravila za sprovođenje izbornih radnji propisanih ovim zakonom;
5) određuje biračka mesta i objavljuje ih u "Službenom glasniku Republike Srbije", najkasnije 20 dana pre održavanja izbora;
6) obrazuje biračke odbore i imenuje predsednika i članove biračkih odbora i njihove zamenike;
7) priprema i overava glasačke listiće;
8) utvrđuje da li je izborna lista sastavljena i podneta u skladu sa ovim zakonom i proglašava izbornu listu;
9) utvrđuje zbirnu izbornu listu;
10) donosi rešenje o obustavljanju izbora članova nacionalnog saveta ako se za izbor članova nacionalnog saveta ne prijavi nijedna izborna lista, ako nijedna prijavljena izborna lista ne bude proglašena i ako iz ovim zakonom propisanih razloga ne bude utvrđena zbirna izborna lista;
11) određuje način čuvanja i rukovanja izbornim materijalom;
12) utvrđuje i objavljuje ukupne i konačne rezultate izbora;
13) utvrđuje broj mandata koji pripadaju svakoj izbornoj listi;
14) dostavlja podatke organima koji su nadležni za prikupljanje i obradu statističkih podataka;
15) donosi uputstvo za sprovođenje izbora i vrši druge poslove propisane ovim zakonom.
Komisija je dužna da obrasce iz stava 1. tačka 4) ovog člana objavi u roku od pet dana od donošenja odluke o raspisivanju izbora.
Za rad na sprovođenju izbora, članovima Komisije pripada mesečna naknada u iznosu dve prosečne zarade bez poreza i doprinosa isplaćene u Republici Srbiji u mesecu koji prethodi mesecu u kojem je doneta odluka o raspisivanju izbora.
Čl. 63 i 64
(Brisano)
Birački odbor čine predsednik i najmanje četiri člana.
Predsednik i članovi biračkog odbora imaju zamenike.
Komisija obrazuje birački odbor i imenuje predsednika, članove i njihove zamenike.
Članovi biračkog odbora, radnih tela Komisije i stručni radnici u Službi Narodne skupštine koji učestvuju u radu organa za sprovođenje izbora imaju pravo na naknadu za rad koju utvrđuje Komisija.
Birački odbor neposredno sprovodi glasanje na biračkom mestu, obezbeđuje pravilnost i tajnost glasanja, utvrđuje rezultate glasanja na biračkom mestu i obavlja druge poslove određene ovim zakonom.
Birački odbor se stara o održavanju reda na biračkom mestu za vreme glasanja.
Bliža pravila o radu biračkog odbora propisuje Komisija.
Glasanje na izborima odvija se na biračkim mestima koja utvrđuje Komisija.
Određivanje biračkih mesta
Biračko mesto određuje se za glasanje najmanje 100, a najviše 2.500 birača upisanih u posebne biračke spiskove.
Izuzetno, biračko mesto može se odrediti i za glasanje manje od 100 birača ako bi, zbog udaljenosti ili nepovoljnog geografskog položaja, biračima bilo znatno otežano glasanje na drugom biračkom mestu.
Za biračka mesta se, po pravilu, određuju prostorije u javnoj svojini, a samo izuzetno i prostorije u privatnoj svojini.
Biračko mesto ne može da bude u objektu koji je u svojini političke stranke ili koji koristi politička stranka, kao ni objektu koji je u svojini kandidata za člana nacionalnog saveta ili člana njegove porodice. Pod članom porodice kandidata podrazumevaju se njegovi roditelji, deca i supružnik.
Prilikom određivanja biračkog mesta, vodiće se računa da biračko mesto bude pristupačno osobama sa invaliditetom.
(Brisano)
Uređenje biračkog mesta
Pravila u vezi sa uređenjem biračkog mesta utvrđuje Komisija.
Izborne liste mogu, pod uslovima propisanim ovim zakonom, predlagati grupa birača upisanih u poseban birački spisak, udruženja čiji se ciljevi ostvaruju u oblasti zaštite prava nacionalne manjine i registrovane političke stranke nacionalne manjine (u daljem tekstu: predlagač).
Grupu birača obrazuje najmanje tri birača pismenim sporazumom overenim kod organa nadležnog za overu potpisa. Sporazum o obrazovanju grupe birača sadrži ciljeve obrazovanja grupe birača, podatke o licima koja su je obrazovala (ime i prezime, jedinstven matični broj građana i prebivalište, prema podacima iz lične karte). Sporazumom se obavezno određuje lice koje zastupa grupu građana.
Izbornu listu svojim potpisima mora podržati najmanje 1%, a ne manje od 50 birača upisanih u poseban birački spisak.
Birač može svojim potpisom podržati izbornu listu samo jednog predlagača.
Potpisi za podršku treba da su overeni kod organa nadležnog za overu potpisa. Overa potpisa ne podleže plaćanju taksi.
Izbornu listu može podneti zastupnik predlagača izborne liste ili lice koje on ovlasti.
Lice koje je ovlašćeno da podnese izbornu listu, ovlašćeno je i da u ime predlagača izborne liste vrši sve druge radnje u izborima, ako predlagač izborne liste drukčije ne odredi.
Izborna lista - struktura
Na izbornoj listi mora da se nalazi najmanje jedna trećina kandidata od broja članova nacionalnog saveta koji se bira, a najviše onoliko kandidata koliko se članova nacionalnog saveta bira.
Kandidat može biti samo ono lice koje je upisano u poseban birački spisak.
Ime i prezime kandidata navode se u izbornoj listi prema srpskom pravopisu i ćiriličkim pismom, a mogu da budu navedeni i prema pravopisu i pismu nacionalne manjine, pri čemu redosled određuje predlagač.
Nosioca izborne liste i redosled kandidata određuje predlagač.
Na izbornoj listi među svaka tri kandidata po redosledu na listi (prva tri mesta, druga tri mesta i tako do kraja liste) mora biti najmanje po jedan kandidat - pripadnik onog pola koji je manje zastupljen na listi.
Povlačenje izborne liste
Predlagač izborne liste može povući izbornu listu najkasnije do dana utvrđivanja zbirne izborne liste.
Naziv izborne liste
Izborna lista ima naziv koji određuje predlagač izborne liste.
Ako izbornu listu predlaže grupa birača, naziv izborne liste sadrži naziv utvrđen sporazumom o obrazovanju grupe birača. U naziv izborne liste može se uključiti ime i prezime lica koje grupa birača odredi kao nosioca izborne liste. Naziv izborne liste grupe birača ne može da sadrži reči "udruženje" i "stranka" ni u jednom padežu, niti naziv registrovanog udruženja ili registrovane političke stranke.
Ako izbornu listu predlaže udruženje, naziv izborne liste može da sadrži naziv udruženja, koji se navodi prema nazivu udruženja iz akta o njegovoj registraciji. U naziv izborne liste može se uključiti i ime i prezime lica koje udruženje odredi kao nosioca izborne liste.
Ako izbornu listu predlaže politička stranka nacionalne manjine, naziv izborne liste mora da sadrži naziv političke stranke iz akta o njenoj registraciji. U naziv izborne liste može se uključiti i ime i prezime lica koje politička stranka nacionalne manjine odredi kao nosioca izborne liste.
Naziv izborne liste koju predlaže grupa birača ili udruženje ne može da upućuje na naziv crkve i verske zajednice.
Naziv izborne liste navodi se na srpskom jeziku i ćiriličkim pismom, a može se navesti i na jeziku i pismu nacionalne manjine.
(Brisano)
Podnošenje izborne liste
Izborna lista podnosi se Komisiji najkasnije 15 dana pre održavanja izbora.
Uz izbornu listu, Komisiji se podnosi:
1) overena izjava kandidata da prihvata kandidaturu za člana nacionalnog saveta;
2) saglasnost nosioca izborne liste (ako je određen) da bude nosilac izborne liste;
3) ovlašćenje lica koje je predlagač ovlastio da podnese izbornu listu;
4) overene izjave birača da podržavaju izbornu listu;
5) spisak birača koji podržavaju izbornu listu, izrađen u pismenom i elektronskom obliku (cd ili dvd), tako da spisak u oba oblika bude istovetan, a koji potpisuje lice koje podnosi izbornu listu;
6) overen sporazum o obrazovanju grupe birača, ako izbornu listu predlaže grupa birača;
7) overena kopija statuta udruženja, ako izbornu listu predlaže udruženje.
Proglašenje izborne liste
Komisija proglašava izbornu listu predlagača odmah po prijemu izborne liste i prateće dokumentacije, a najkasnije u roku od 24 časa od prijema izborne liste.
Rešenje o proglašenju izborne liste iz stava 1. ovog člana Komisija dostavlja bez odlaganja predlagaču.
Nedostaci izborne liste
Kada Komisija utvrdi da izborna lista nije podneta blagovremeno, doneće rešenje o odbacivanju izborne liste.
Kada Komisija utvrdi da izborna lista sadrži nedostatke koji onemogućuju proglašenje izborne liste, doneće, u roku od 24 časa od prijema izborne liste, zaključak kojim se predlagaču izborne liste nalaže da, najkasnije u roku od 48 časova od časa dostavljanja zaključka, otkloni te nedostatke. U zaključku se predlagaču izborne liste ukazuje na način otklanjanja nedostataka.
Kada Komisija utvrdi da izborna lista sadrži nedostatke, odnosno ako utvrdi da nedostaci nisu otklonjeni, ili nisu otklonjeni u propisanom roku, doneće u narednih 48 časova rešenje o odbijanju proglašenja izborne liste.
Zbirna izborna lista
Zbirnu izbornu listu utvrđuje Komisija, za svaku nacionalnu manjinu posebno, deset dana pre održavanja izbora.
Zbirna izborna lista uključuje sve izborne liste za svaku nacionalnu manjinu, sa ličnim imenima svih kandidata i podacima o godini rođenja, zanimanju i prebivalištu.
Redosled izbornih lista na zbirnoj izbornoj listi utvrđuje se prema redosledu proglašenja izborne liste.
Zbirnu izbornu listu za svaku nacionalnu manjinu Komisija objavljuje u "Službenom glasniku Republike Srbije".
Predlagač izborne liste ima pravo da, u roku od 48 časova od dana objavljivanja zbirne izborne liste izvrši, preko lica koje ovlasti, uvid u dokumentaciju koja je podneta uz proglašene izborne liste.
Komisija ne utvrđuje zbirnu izbornu listu ako broj kandidata na proglašenim izbornim listama bude manji od broja članova nacionalnog saveta koji se bira.
Ministarstvo rešenjem zaključuje poseban birački spisak 15 dana pre održavanja izbora.
Rešenjem o zaključenju posebnog biračkog spiska utvrđuje se ukupan broj birača za svaku nacionalnu manjinu, kao i broj birača po biračkim mestima, i to ukupno za svako biračko mesto i razvrstano po nacionalnim manjinama.
Ministarstvo objavljuje u "Službenom glasniku Republike Srbije" rešenje o zaključenju posebnog biračkog spiska u roku od 24 časa od donošenja rešenja i dostavlja ga Komisiji.
Rešenje Ministarstva je konačno i protiv njega se može pokrenuti upravni spor u roku od 24 časa od objavljivanja rešenja.
Upravni sud je dužan da o tužbi odluči u roku od 48 časova od prijema tužbe.
Ministarstvo sastavlja overene izvode iz posebnog biračkog spiska za svako biračko mesto i dostavlja ih Komisiji u roku od 48 časova od zaključenja posebnog biračkog spiska.
Izvod iz posebnog biračkog spiska, osim podataka iz člana 50. ovog zakona, sadrži naziv organa koji ga je sačinio, datum sačinjavanja i oznaku biračkog mesta za koje je izvod sačinjen.
Ministarstvo dostavlja Komisiji sva rešenja o upisima, brisanjima, izmenama, dopunama i ispravkama u posebnom biračkom spisku koje je donelo od zaključenja biračkog spiska do 72 časa pre dana održavanja izbora.
Komisija uzima u obzir samo ona rešenja Ministarstva koja je primila najmanje 48 časova pre dana izbora i na osnovu njih unosi promene u izvode iz posebnog biračkog spiska i odmah potom utvrđuje i u "Službenom glasniku Republike Srbije" objavljuje konačan broj birača za svaku nacionalnu manjinu, kao i broj birača po biračkim mestima, i to ukupan za svako biračko mesto i razvrstan po nacionalnim manjinama.
Republički organi, organi autonomne pokrajine, organi jedinice lokalne samouprave, javne ustanove i drugi organi dužni su da, na zahtev birača, odmah izdaju javne isprave bitne za ostvarivanje biračkog prava, a najkasnije narednog dana od dana podnošenja zahteva.
Ministarstvo i organi jedinica lokalne samouprave dužni su da ovlašćenim predstavnicima podnosilaca potvrđenih izbornih lista omoguće uvid u poseban birački spisak, kao i uvid u službenu dokumentaciju na osnovu koje organ nadležan za vođenje posebnog biračkog spiska vrši upis, brisanje, izmene, dopune ili ispravke biračkog spiska.
Uvid se vrši u službenim prostorijama organa kod kojih se službena dokumentacija nalazi.
(Brisan)
Glasanje
Birač glasa na biračkom mestu na kome je upisan u izvod iz posebnog biračkog spiska.
Izuzetno, birač može da glasa i izvan biračkog mesta iz stava 1. ovog člana na način utvrđen Zakonom o izboru narodnih poslanika.
Način glasanja izvan biračkog mesta i broj birača koji su tako glasali, unosi se u zapisnik o radu biračkog odbora.
Obaveštavanje birača o glasanju
Svakom biraču obavezno se, najkasnije pet dana pre dana održavanja izbora, dostavlja obaveštenje o danu i vremenu održavanja izbora, sa brojem i adresom biračkog mesta na kome glasa i brojem pod kojim je upisan u izvod iz posebnog biračkog spiska.
Obaveštenje iz stava 1. ovog člana biračima dostavlja organ nadležan za vođenje biračkog spiska.
Način glasanja
Birač glasa lično.
Birač u toku održavanja izbora može glasati samo jedanput.
Glasanje je tajno.
Glasa se na overenim glasačkim listićima.
Na biračkom mestu i na 50 metara od biračkog mesta zabranjeno je isticanje svakog propagandnog materijala.
Ako se u toku glasanja naruše pravila iz st. 1. do 4. ovog člana, birački odbor se raspušta, a glasanje na tom biračkom mestu se ponavlja.
Na biračkom mestu zabranjeno je korišćenje mobilnih telefona i drugih sredstava veza i komunikacija.
Bliža uputstva o merama kojima se obezbeđuje tajnost glasanja utvrđuje Komisija.
Vreme glasanja na biračkom mestu
Biračka mesta se otvaraju u 7,00 časova, a zatvaraju u 20,00 časova. U toku tog vremena biračko mesto mora biti neprekidno otvoreno.
Biračima koji su se zatekli na biračkom mestu u trenutku zatvaranja omogućiće se da glasaju.
Za vreme glasanja članovi biračkog odbora ili njihovi zamenici moraju biti na biračkom mestu.
Održavanje reda na biračkom mestu
Ako se na biračkom mestu naruši red, birački odbor može prekinuti glasanje dok se red ne uspostavi. Razlozi i trajanje prekida glasanja unose se u zapisnik o radu biračkog odbora.
Ako je glasanje prekinuto duže od jednog časa, produžava se za onoliko vremena koliko je prekid trajao.
U prostoriji u kojoj se obavlja glasanje može biti prisutan samo onoliki broj birača koliko ima obezbeđenih mesta za tajnost glasanja.
Zabranjeno je zadržavanje na biračkom mestu lica koja, u skladu sa ovim zakonom, nemaju prava i dužnosti u vezi sa sprovođenjem izbora.
Pripadnici policije na dužnosti mogu ući na biračko mesto samo ako su na biračkom mestu narušeni red i mir, na poziv predsednika biračkog odbora.
Zbog povrede odredaba st. 1. do 5. ovog člana može se podneti prigovor Komisiji, koja odlučuje da li će se glasanje na tom biračkom mestu ponoviti.
Jezik i pismo izbornog materijala
Celokupan izborni materijal i dokumentacija štampaju se dvojezično, na srpskom jeziku i ćiriličkom pismu i na jeziku i pismu nacionalne manjine čiji nacionalni savet se bira, ako su njen jezik i pismo u službenoj upotrebi u najmanje jednoj jedinici lokalne samouprave.
Glasački listić
Glasački listić sadrži:
1) redni broj ispred naziva izborne liste;
2) nazive izbornih lista, prema redosledu utvrđenom na zbirnoj izbornoj listi, sa ličnim imenom prvog kandidata na izbornoj listi;
3) napomenu da se glasa samo za jednu izbornu listu, zaokruživanjem rednog broja ispred naziva te liste.
Glasačke listiće priprema i overava Komisija.
Komisija utvrđuje broj glasačkih listića, koji mora biti jednak broju birača upisanih u poseban birački spisak.
Glasački listići štampaju se na jednom mestu, na hartiji zaštićenoj vodenim žigom.
Predlagač izborne liste dostavlja Komisiji ime lica koje ima pravo da prisustvuje štampanju, brojanju, pakovanju glasačkih listića i njihovom dostavljanju organima nadležnim za sprovođenje izbora.
Komisija bliže propisuje oblik i izgled glasačkih listića, način i kontrolu njihovog štampanja i dostavljanje i rukovanje glasačkim listićima.
Komisija je dužan da za svaki birački odbor blagovremeno pripremi materijal za glasanje, a naročito potreban broj glasačkih listića, zbirnu izbornu listu, izvod iz posebnog biračkog spiska i obrazac zapisnika o radu biračkog odbora.
Primopredaja izbornog materijala obavlja se najkasnije 48 časova pre dana održavanja izbora.
Uprava jedinice lokalne samouprave, stara o uređivanju biračkih mesta i priprema za svaki birački odbor potreban broj glasačkih kutija sa priborom za njihovo pečaćenje i priborom za pisanje.
Na dan glasanja, pre početka glasanja, birački odbor utvrđuje da li je izborni materijal za to biračko mesto potpun i ispravan, da li je biračko mesto uređeno na način kojim se obezbeđuje tajnost glasanja i da li glasanje može početi. Navedeni podaci unose se u zapisnik o radu.
Zbirna izborna lista svake nacionalne manjine mora za vreme glasanja biti vidno istaknuta na biračkom mestu.
Predstavnici predlagača izbornih lista imaju pravo uvida u izborni materijal. Uvid se vrši u prostorijama Komisije. Uvid u izborni materijal može se izvršiti u roku od pet dana od dana glasanja.
Čuvanje izbornog materijala
Izborni materijal čuva se najmanje četiri godine.
Komisija propisuje način uvida i čuvanja izbornog materijala.
Glasanje
Birački odbor proverava glasačku kutiju u prisustvu birača koji prvi dođe na biračko mesto. Proverom se utvrđuje da li je glasačka kutija ispravna, prazna i pogodna da obezbedi sigurnost i tajnost sadržine glasačkih listića. Rezultat kontrole upisuje se u kontrolni list, koji potpisuju članovi biračkog odbora i birač koji je prvi došao na biračko mesto.
U glasačku kutiju ubacuje se kontrolni list, a zatim se ona u prisustvu prvog birača pečati, što se unosi u zapisnik o radu biračkog odbora.
Po otvaranju glasačke kutije, najpre se proverava da li u njoj postoji kontrolni list. Ako u glasačkoj kutiji nema kontrolnog lista, birački odbor se raspušta i imenuje se novi, a glasanje na tom biračkom mestu se ponavlja.
Obrazac kontrolnog lista i način pečaćenja glasačke kutije propisuje Komisija.
Tok glasanja
Birač saopštava biračkom odboru svoje lično ime i predaje obaveštenje o glasanju, a ličnom kartom ili drugom ispravom dokazuje svoj identitet.
Birač ne može glasati bez podnošenja dokaza o svom identitetu. Predsednik ili član biračkog odbora, pošto utvrdi identitet birača, zaokružuje redni broj pod kojim je birač upisan u izvod iz posebnog biračkog spiska i objašnjava mu način glasanja.
Birač potpisuje birački spisak i preuzima glasački listić.
Svakom biraču koji je pristupio glasanju i primio glasački materijal, specijalnim sprejom će biti obeležen kažiprst desne ruke, kao znak da je već glasao. Oznaka na kažiprstu traje najmanje 24 časa.
Članovi biračkog odbora ne smeju ni na koji način uticati na odluku birača.
Članovi biračkog odbora dužni su da biraču, na njegov zahtev, objasne način glasanja.
Članovi biračkog odbora dužni su da naročito paze da niko ne ometa birača prilikom popunjavanja glasačkog listića i da u potpunosti bude obezbeđena tajnost glasanja.
Na dan izbora ne mogu se vršiti nikakve promene u izvodima iz posebnih biračkih spiskova.
Ako se u toku glasanja povrede odredbe st. 5. do 8. ovog člana, Komisija raspušta birački odbor, obrazuje novi birački odbor i određuje ponavljanje glasanja na tom biračkom mestu.
Način glasanja
Birač može glasati samo za jednu izbornu listu. Glasa se zaokruživanjem rednog broja ispred naziva izborne liste za koju se glasa.
Birač sam presavija glasački listić tako da se ne vidi kako je glasao i stavlja ga u glasačku kutiju, a zatim napušta biračko mesto.
Na glasanje izvan biračkog mesta shodno se primenjuju pravila o izboru narodnih poslanika.
Utvrđivanje rezultata izbora na biračkom mestu
Po završenom glasanju, birački odbor pristupa utvrđivanju rezultata glasanja na biračkom mestu.
Birački odbor utvrđuje broj neupotrebljenih glasačkih listića, stavlja ih u poseban omot koji pečati i broj unosi u zapisnik.
Na osnovu izvoda iz posebnog biračkog spiska, birački odbor utvrđuje ukupan broj birača koji su glasali.
Kad se glasačka kutija otvori, posle provere kontrolnog lista, važeći glasački listići odvajaju se od nevažećih i broj nevažećih listića se unosi u zapisnik.
Nevažeći glasački listić je nepopunjeni glasački listić, listić koji je popunjen tako da se ne može utvrditi za koju se izbornu listu glasalo i listić na kome je zaokruženo više od jedne izborne liste.
Ako je na glasačkom listiću zaokruženo ime i prezime prvog kandidata na izbornoj listi ili je zaokružen naziv ili deo naziva izborne liste, odnosno, ako su istovremeno zaokruženi redni broj i naziv izborne liste i ime i prezime prvog kandidata, takav izborni listić smatra se važećim.
Ako se utvrdi da je broj glasačkih listića u glasačkoj kutiji veći od broja birača koji su glasali, birački odbor se raspušta i imenuje novi, a glasanje na tom biračkom mestu se ponavlja.
Posle utvrđivanja rezultata glasanja, birački odbor u zapisnik o svom radu unosi: broj primljenih glasačkih listića, broj neupotrebljenih glasačkih listića, broj nevažećih glasačkih listića, broj važećih glasačkih listića, broj glasova datih za svaku izbornu listu, broj birača prema izvodu iz biračkog spiska i broj birača koji su glasali.
U zapisnik o radu biračkog odbora unose se i primedbe i mišljenja članova biračkog odbora, predlagača izbornih lista, kao i sve druge činjenice od značaja za glasanje.
Zapisnik o radu biračkog odbora potpisuju svi članovi biračkog odbora.
Zapisnik o radu biračkog odbora
Zapisnik o radu biračkog odbora sastavlja se na propisanom obrascu koji se štampa u šest primeraka.
Prvi primerak zapisnika sa izbornim materijalom dostavlja se Komisiji.
Drugi primerak zapisnika ističe se na biračkom mestu na javni uvid.
Preostala četiri primerka zapisnika uručuju se predstavnicima predlagača izbornih lista koje su osvojile najveći broj glasova na tom biračkom mestu i to odmah ukoliko predlagač izborne liste ima predstavnika u biračkom odboru, a ukoliko ga nema, predstavnik predlagača izborne liste može preuzeti primerak zapisnika od Komisije u roku od 12 časova od završetka glasanja.
Ostali predlagači izbornih lista imaju pravo da, u roku od 12 časova od dostavljanja materijala sa biračkog mesta Komisije, od Komisije dobiju overenu fotokopiju zapisnika sa biračkog mesta.
Dostavljanje rezultata glasanja sa biračkog mesta
Po utvrđivanju rezultata glasanja, birački odbor bez odlaganja, a najkasnije u roku od 12 časova od časa zatvaranja biračkog mesta, dostavlja Komisiji: zapisnik o radu; izvod iz posebnog biračkog spiska; u posebnim zapečaćenim kovertama neupotrebljene, nevažeće i važeće glasačke listiće, kao i preostali izborni materijal.
Utvrđivanje i objavljivanje rezultata izbora
Na osnovu zapisnika o radu biračkih odbora, Komisija utvrđuje ukupne rezultate izbora za svaki nacionalni savet, i to:
1) broj birača upisanih u poseban birački spisak;
2) broj biračkih mesta na kojima je obavljeno glasanje;
3) ukupan broj birača koji su glasali;
4) broj primljenih glasačkih listića;
5) broj neupotrebljenih glasačkih listića;
6) broj upotrebljenih glasačkih listića;
7) broj nevažećih glasačkih listića;
8) broj važećih glasačkih listića;
9) broj glasova koji su dobile izborne liste;
10) broj mandata u nacionalnom savetu koji je dobila svaka od izbornih lista.
Izveštaj sa ukupnim rezultatima izbora Komisija objavljuje u "Službenom glasniku Republike Srbije" u roku od 96 časova od časa završetka glasanja.
Od završetka glasanja do objavljivanja rezultata izbora, Komisija objavljuje preko sredstava obaveštavanja privremene podatke o rezultatima izbora.
Raspodela mandata po izbornim listama
Svakoj izbornoj listi pripada broj mandata srazmeran broju dobijenih glasova.
Komisija raspodeljuje mandate primenom sistema najvećeg količnika.
Mandati se raspodeljuju tako što se ukupan broj glasova koji je dobila svaka izborna lista, deli brojevima od jedan do zaključno sa brojem članova nacionalnog saveta koji se bira.
Dobijeni količnici razvrstavaju se po veličini, a u obzir se uzima onoliko najvećih količnika koliko članova nacionalnog saveta se bira.
Ako dve ili više izbornih lista dobiju iste količnike na osnovu kojih se dodeljuje jedan mandat, a nema više neraspodeljenih mandata, mandat će se dodeliti izbornoj listi koja je dobila veći broj glasova.
Kada izbornoj listi pripadne više mandata nego što je na njoj kandidata za članove nacionalnog saveta, mandat se dodeljuje izbornoj listi koja ima sledeći najveći količnik.
Mandati koji pripadaju izbornoj listi dodeljuju se kandidatima sa izborne liste prema njihovom redosledu na izbornoj listi, počev od prvog kandidata.
U roku od tri dana od utvrđivanja konačnih rezultata izbora Komisija donosi rešenje o dodeli mandata članova nacionalnog saveta.
Rešenje se dostavlja Ministarstvu i objavljuje u "Službenom glasniku Republike Srbije".
Protiv rešenja o dodeli mandata članova nacionalnog saveta može se pokrenuti upravni spor u roku od 24 časa od objavljivanja rešenja.
Upravni sud je dužan da o tužbi odluči u roku od 48 časova od prijema tužbe.
Kandidatima kojima su dodeljeni mandati Komisija izdaje uverenje o izboru za člana nacionalnog saveta.
(Brisano)
3. Izbor za članove nacionalnih saveta putem elektorske skupštine
Elektorska skupština bira članove nacionalnog saveta ako nisu ispunjeni uslovi za neposredne izbore i ako se posle raspuštanja nacionalnog saveta novi izbori raspisuju u roku od 60 dana od raspuštanja.
Postupak izbora članova nacionalnih saveta putem elektorske skupštine pokreće se odlukom o raspisivanju izbora.
Datum i mesto održavanja elektorske skupštine objavljuje se u sredstvima javnog informisanja, sa javnim pozivom svim elektorima da blagovremeno podnesu potpune pismene prijave za učešće u elektorskoj skupštini.
Pravo da bude elektor ima pripadnik nacionalne manjine upisan u poseban birački spisak čiju kandidaturu pismeno podrži najmanje:
1) 20 pripadnika nacionalne manjine upisanih u poseban birački spisak, za nacionalnu manjinu čiji broj prema poslednjem popisu stanovništva iznosi manje od 10.000 lica;
2) 30 pripadnika nacionalne manjine upisanih u poseban birački spisak, za nacionalnu manjinu čiji broj prema poslednjem popisu stanovništva iznosi više od 10.000 lica, ali manje od 20.000 lica;
3) 45 pripadnika nacionalne manjine upisanih u poseban birački spisak, za nacionalnu manjinu čiji broj prema poslednjem popisu stanovništva iznosi više od 20.000 lica, ali manje od 50.000 lica;
4) 60 pripadnika nacionalne manjine upisanih u poseban birački spisak, za nacionalnu manjinu čiji broj prema poslednjem popisu stanovništva iznosi više od 50.000 lica, ali manje od 100.000 lica;
5) 100 pripadnika nacionalne manjine upisanih u poseban birački spisak, za nacionalnu manjinu čiji broj prema poslednjem popisu stanovništva iznosi više od 100.000 lica.
Potpisi za podršku elektora moraju da budu overeni kod organa nadležnog za overu potpisa. Overa potpisa ne podleže plaćanju taksi.
Kandidat za elektora podnosi Ministarstvu elektorsku prijavu na potvrđivanje.
Elektorska prijava sadrži izjavu da se kandidat prijavljuje za elektorsku skupštinu nacionalne manjine i lične podatke i overene izjave birača da podržavaju kandidaturu za elektora, kao i spisak birača koji podržavaju kandidaturu za elektora izrađen u pismenom i elektronskom obliku (cd ili dvd), tako da spisak u oba oblika bude istovetan, a koji potpisuje lice koje podnosi elektorsku prijavu na potvrđivanje.
Pripadnik nacionalne manjine može da podrži samo jednog elektora.
Oblik i sadržinu obrasca za prikupljanje potpisa birača koji podržavaju elektore propisuje ministar.
Elektorska prijava podnosi se Ministarstvu najkasnije 30 dana pre elektorske skupštine.
Ministarstvo rešenjem odlučuje o potvrđivanju elektorske prijave u roku od 48 časova od prijema elektorske prijave.
Rešenje Ministarstva je konačno i protiv njega se može pokrenuti upravni spor u roku od 24 časa od prijema rešenja, a Upravni sud odlučuje o tužbi u roku od 48 časova.
Ministarstvo upućuje pismeni poziv na elektorsku skupštinu svim elektorima čija je elektorska prijava potvrđena.
Čl. 103 i 104
(Brisani)
Elektorska skupština se može održati ako je prisutno više od polovine elektora čije su elektorske prijave potvrđene.
Izuzetno od stava 1. ovog člana, elektorska skupština ne održava se ako za elektorsku skupštinu ne bude potvrđeno ili ako elektorskoj skupštini ne prisustvuje:
1) najmanje 20 elektora kod nacionalnih manjina čiji broj prema poslednjem popisu stanovništva iznosi manje od 10.000 lica;
2) najmanje 30 elektora kod nacionalnih manjina čiji broj prema poslednjem popisu stanovništva iznosi više od 10.000 lica, ali manje od 20.000 lica;
3) najmanje 45 elektora kod nacionalnih manjina čiji broj prema poslednjem popisu stanovništva iznosi više od 20.000 lica, ali manje od 50.000 lica;
4) najmanje 60 elektora kod nacionalnih manjina čiji broj prema poslednjem popisu stanovništva iznosi više od 50.000 lica, ali manje od 100.000 lica;
5) najmanje 100 elektora kod nacionalnih manjina čiji broj prema poslednjem popisu stanovništva iznosi više od 100.000 lica.
Izbore na elektorskoj skupštini sprovodi odbor od tri člana (u daljem tekstu: Odbor), koje imenuje Komisija među poznavaocima izbornih postupaka.
Komisija imenuje Odbor u roku od tri dana od kada od Ministarstva primi obaveštenje o tome da je za elektorsku skupštinu potvrđen dovoljan broj elektora propisan ovim zakonom.
Odbor donosi i rešenje o obustavljanju izbora nacionalnog saveta ako elektorskoj skupštini ne prisustvuje ovim zakonom propisan najmanji broj elektora, ako se za izbor članova nacionalnog saveta ne prijavi nijedna izborna lista, ako nijedna prijavljena izborna lista ne bude proglašena i ako iz ovim zakonom propisanih razloga ne bude utvrđena zbirna izborna lista.
Protiv svakog rešenja Odbora elektor može da izjavi žalbu Komisiji u roku od tri časa od donošenja rešenja.
Komisija odlučuje o žalbi u roku od 12 časova od prijema žalbe.
Protiv rešenja Komisije može da se podnese tužba Upravnom sudu u roku od tri časa od prijema rešenja, a Upravni sud odlučuje o tužbi u roku od 12 časova.
Članovi Odbora imaju pravo na naknadu za rad u Odboru, koju utvrđuje Komisija.
Elektorska skupština počinje svoj rad tako što Odbor utvrđuje broj prisutnih elektora, uz pomoć spiska elektora čija je elektorska prijava potvrđena koji dostavlja Ministarstvo.
Elektorska skupština odlučuje javno, većinom glasova prisutnih elektora.
O izboru članova nacionalnog saveta, elektorska skupština odlučuje tajnim glasanjem.
Elektorska skupština može da odlučuje tajnim glasanjem i o drugim pitanjima, ako tako odluči.
Elektorska skupština bira članove nacionalnog saveta iz reda birača upisanih u poseban birački spisak.
Elektorska skupština bira članove nacionalnog saveta po proporcionalnom sistemu.
Listu kandidata (u daljem tekstu: lista) za članove nacionalnog saveta može da predloži jedna četvrtina prisutnih elektora.
Uz listu kandidata prilaže se overena izjava birača o prihvatanju kandidature.
Na listi među svaka tri kandidata po redosledu na listi (prva tri mesta, druga tri mesta i tako do kraja liste) mora biti najmanje po jedan kandidat - pripadnik onog pola koji je manje zastupljen na listi.
Elektor može svojim glasom podržati samo jednu listu.
Na listi mora da se nalazi najmanje jedna trećina kandidata od broja članova nacionalnog saveta koji se bira, a najviše onoliko kandidata koliko se članova nacionalnog saveta bira. Redosled kandidata određuje predlagač liste.
Elektori glasaju tajno, na unapred pripremljenim listićima, na koje upisuju ime nosioca, odnosno broj liste.
Odbor raspodeljuje mandate primenom sistema najvećeg količnika.
Mandati se raspodeljuju tako što se ukupan broj glasova koji je dobila svaka lista, deli brojevima od jedan do zaključno sa brojem članova nacionalnog saveta koji se bira.
Dobijeni količnici razvrstavaju se po veličini, a u obzir se uzima onoliko najvećih količnika, koliko članova nacionalnog saveta se bira.
Ako dve ili više lista dobiju iste količnike na osnovu kojih se dodeljuje jedan mandat, a nema više neraspodeljenih mandata, mandat će se dodeliti listi koja je dobila veći broj glasova.
Kada listi pripadne više mandata nego što je na njoj kandidata za članove nacionalnog saveta, mandat se dodeljuje listi koja ima sledeći najveći količnik.
Mandati koji pripadaju listi dodeljuju se kandidatima sa liste prema njihovom redosledu na listi, počev od prvog kandidata.
U roku od tri dana od utvrđivanja konačnih rezultata izbora Odbor donosi rešenje o dodeli mandata članova nacionalnog saveta i dostavlja ga Ministarstvu i objavljuje u "Službenom glasniku Republike Srbije".
Kandidatima kojima su dodeljeni mandati Odbor izdaje uverenje o izboru za člana nacionalnog saveta.
VIa KONSTITUTIVNA SEDNICA NACIONALNOG SAVETA
Konstitutivnu sednicu nacionalnog saveta saziva ministar, tako da ona bude održana u roku od 20 dana od utvrđivanja konačnih rezultata izbora.
Na konstitutivnoj sednici se potvrđuje mandat članova nacionalnog saveta.
Potvrđivanje mandata člana nacionalnog saveta vrši se na osnovu uverenja o izboru za člana nacionalnog saveta i rešenja o dodeli mandata članova nacionalnog saveta.
Nacionalni savet je konstituisan potvrđivanjem mandata svih članova nacionalnog saveta.
Rad na konstitutivnoj sednici prvog saziva nacionalnog saveta uređuje se privremenim poslovnikom koji donosi Ministarstvo. U odsustvu svojih pravila, privremeni poslovnik primenjuju i drugi nacionalni saveti.
Čl. 110 i 111
(Brisano)
VII FINANSIRANJE DELATNOSTI NACIONALNOG SAVETA
Nacionalni savet usvaja godišnji finansijski plan i završni račun.
Sastavni deo završnog računa je godišnji finansijski izveštaj o izvršenju plana, koji sadrži godišnji izveštaj o učinku programa, sa obrazloženjem.
Nacionalni savet godišnji finansijski plan usvaja po programskom modelu u kome su prihodi i rashodi usklađeni sa ovlašćenjima nacionalnog saveta.
Godišnji finansijski plan se usvaja po postupku i na način predviđen statutom nacionalnog saveta i dostavlja se korisniku budžetskih sredstava kod koga su opredeljena sredstva za finansiranje rada nacionalnih saveta u roku od pet dana od dana donošenja.
Nacionalni savet usvaja godišnji finansijski izveštaj za statističke potrebe i finansijsko izveštavanje radi upisa u registar finansijskih izveštaja prema propisima kojima se uređuje računovodstvo.
Nacionalni savet, u roku od 15 dana od dana donošenja finansijskog izveštaja ili završnog računa, primerak izveštaja ili računa dostavlja korisniku budžetskih sredstava kod koga su opredeljena sredstva za finansiranje rada nacionalnih saveta.
Stečena sredstva, u skladu sa ovim zakonom, mogu se koristiti za finansiranje redovne delatnosti i stalnih troškova nacionalnog saveta.
U troškove redovne delatnosti nacionalnog saveta spadaju:
1) finansiranje ili sufinansiranje programa i projekata u oblasti obrazovanja, kulture, obaveštavanja i službene upotrebe jezika i pisma nacionalne manjine;
2) finansiranje rada ustanova, fondacija i privrednih društava čiji je osnivač ili suosnivač nacionalni savet ili čija su osnivačka prava delimično ili u celini preneta na nacionalni savet.
U stalne troškove nacionalnog saveta spadaju:
1) troškovi za iznajmljivanje i korišćenje prostorija nacionalnog saveta;
2) zarade, porezi i doprinosi zaposlenih u nacionalnom savetu;
3) honorari i doprinosi za obavljen rad za potrebe nacionalnog saveta;
4) putni troškovi i dnevnice za službena putovanja;
5) nabavka kancelarijskog materijala i opreme za rad nacionalnog saveta;
6) knjigovodstvene usluge;
7) troškovi godišnje revizije;
8) troškovi održavanja internet stranice nacionalnog saveta.
Sredstva za finansiranje stalnih troškova nacionalnog saveta ne mogu iznositi više od 50% sredstava opredeljenih budžetom Republike Srbije, autonomne pokrajine, odnosno jedinice lokalne samouprave.
Sredstva za finansiranje rada nacionalnih saveta obezbeđuju se iz budžeta Republike Srbije, budžeta autonomne pokrajine i budžeta jedinice lokalne samouprave, donacija i ostalih prihoda.
Za finansiranje delatnosti nacionalnih saveta sredstva se obezbeđuju zakonom o budžetu Republike Srbije, odnosno odlukama o budžetu AP Vojvodine i jedinica lokalne samouprave.
Sredstva iz stava 1. ovog člana koja se obezbeđuju u budžetu Republike Srbije raspoređuju se tako da se 30% raspoređuje u jednakim iznosima svim registrovanim nacionalnim savetima u Republici Srbiji, a ostatak sredstava (70%) srazmerno broju pripadnika određene nacionalne manjine koju nacionalni savet predstavlja prema rezultatima poslednjeg popisa stanovništva, kao i ukupnom broju ustanova, fondacija i privrednih društava čiji je osnivač ili suosnivač nacionalni savet ili čija su osnivačka prava delimično ili u celini preneta na nacionalni savet.
Odluku o raspodeli sredstava iz budžeta Republike Srbije donosi budžetski korisnik kod koga su opredeljena sredstva u budžetu za finansiranje rada nacionalnih saveta, imajući u vidu predloge nacionalnih saveta.
Nacionalnom savetu se ne mogu doznačavati sredstva ako prema finansijskom planu rashodi nisu u saglasnosti sa namenama predviđenim članom 113. ovog zakona, niti izvršiti prenos sredstava u slučaju da nacionalni savet ima evidentirane osnove i naloge o prinudnoj naplati.
Kriterijume za raspodelu sredstava za finansiranje delatnosti nacionalnih saveta iz budžeta bliže uređuje Vlada, AP Vojvodina i jedinica lokalne samouprave.
Sredstva iz stava 1. ovog člana koja se obezbeđuju u budžetu jedinice lokalne samouprave, raspoređuju se, u skladu sa odlukom nadležnog organa jedinice lokalne samouprave, nacionalnim savetima koji:
1) imaju sedište na teritoriji jedinice lokalne samouprave;
2) predstavljaju nacionalne manjine koje u stanovništvu jedinice lokalne samouprave dostižu najmanje 10% od ukupnog stanovništva;
3) predstavljaju nacionalne manjine čiji je jezik u službenoj upotrebi na teritoriji jedinice lokalne samouprave.
Finansiranje rada ustanova čija su osnivačka prava preneta na nacionalne savete
Finansiranje rada ustanova ili drugih organizacija čija su osnivačka prava, delimično ili u celini, preneta na nacionalne savete vrši se iz istih izvora i na osnovu istih normativa iz kojih su te ustanove ili organizacije finansirane pre prenošenja osnivačkih prava na nacionalne savete.
U ugovoru o prenosu osnivačkih prava na nacionalne savete uređuju se finansijske obaveze prethodnog osnivača prema ustanovi ili drugoj organizaciji čiji osnivač postaje nacionalni savet.
Nacionalni savet može obezbediti dopunska sredstva za rad i delatnost ustanova i drugih organizacija čija osnivačka prava su preneta na nacionalni savet.
Račun nacionalnog saveta, obaveza vođenja knjigovodstva i finansijska kontrola
Nacionalni savet ima račun evidentiran kod filijale Uprave za trezor preko koga se obavljaju sve transakcije iz primljenih budžetskih sredstava.
Knjigovodstvene evidencije se vode po izvoru, visini i strukturi prihoda i rashoda, u skladu sa propisima kojima se uređuje računovodstvo i pomoćne evidencije za potrebe o izveštavanju o učinku programskih aktivnosti.
Knjigovodstvene evidencije prihoda i rashoda i pomoćne evidencije programskih aktivnosti nacionalnog saveta su predmet godišnje revizije u skladu sa propisima kojima se uređuje međunarodna računovodstvena i revizorska regulativa.
Nacionalni savet je obavezan da vodi posebnu evidenciju o svojoj imovini.
Nacionalni savet je u obavezi da kvartalno izveštava nadležnog korisnika budžetskih sredstava o upotrebi sredstava koja su obezbeđena zakonom, odnosno odlukom o budžetu za finansiranje rada nacionalnih saveta. Ako se u postupku revizije, inspekcijske kontrole, odnosno na osnovu kvartalnih izveštaja utvrdi da nacionalni savet nije namenski koristio sredstva iz budžeta, budžetski korisnik koji vrši dotaciju iz budžeta obustavlja prenos sredstava iz budžeta do otklanjanja nepravilnosti.
Budžetski korisnik koji vrši dotaciju iz budžeta obaveštava nacionalni savet o obustavi i nalaže otklanjanje nepravilnosti iznetih u mišljenju revizora.
Rok za otklanjanje nepravilnosti iznetih u mišljenju revizora iznosi 60 dana od dana prijema obaveštenja o obustavi prenosa sredstava od strane budžetskog korisnika koji vrši dotaciju iz budžeta.
U slučaju da nacionalni savet ne otkloni nepravilnosti iznete u mišljenju revizora, budžetski korisnik koji vrši dotaciju iz budžeta, umanjiće sredstva opredeljena za finansiranje rada nacionalnog saveta za narednu budžetsku godinu u odnosu na godinu za koju je izvršena revizija. Iznos umanjenja jednak je iznosu sredstava za koje nacionalni savet nije otklonio nepravilnosti iznete u mišljenju revizora.
Statutom nacionalnog saveta određuje se lice odgovorno za finansijsko poslovanje, podnošenje izveštaja i vođenje knjiga nacionalnog saveta.
Ako nacionalni savet statutom ne odredi odgovorno lice, odgovornim licem će se smatrati predsednik nacionalnog saveta.
Budžetski fond za nacionalne manjine
Budžetskim fondom za nacionalne manjine (u daljem tekstu: Fond) upravlja Ministarstvo.
Sredstva iz Fonda dodeljuju se putem javnog konkursa za finansiranje programa i projekata iz oblasti kulture, obrazovanja, obaveštavanja i službene upotrebe jezika i pisma nacionalnih manjina.
Postupak dodele sredstava iz Fonda i sprovođenja javnog konkursa bliže uređuje Vlada.
Nadzor nad zakonitošću rada i akata nacionalnih saveta, u skladu sa Ustavom i zakonom vrše, u okviru svog delokruga, ministarstva nadležna za poslove u oblasti uprave, kulture, obrazovanja, obaveštavanja i službene upotrebe jezika i pisama.
Nacionalni savet je dužan da ministarstvu koje vrši nadzor nad zakonitošću rada i akata, na njegov zahtev, u roku od osam dana dostavi tražene podatke, spise i isprave.
Za dostavljanje traženih podataka, spisa i isprava odgovoran je predsednik nacionalnog saveta.
Nadležno ministarstvo će pokrenuti postupak za ocenu ustavnosti i zakonitosti statuta, propisa ili drugog opšteg akta nacionalnog saveta pred Ustavnim sudom, ako smatra da taj akt nije u saglasnosti sa Ustavom i zakonom.
Ako nađe da pojedinačni akt nacionalnog saveta protiv koga nije obezbeđena sudska zaštita, nije u saglasnosti sa zakonom ili drugim propisom, odnosno sa statutom, propisom ili drugim opštim aktom nacionalnog saveta, nadležno ministarstvo će predložiti nacionalnom savetu da takav akt ukine ili poništi.
Ako nacionalni savet ne postupi po predlogu nadležnog ministarstva iz stava 1. ovog člana u roku od 30 dana, nadležno ministarstvo će svojim rešenjem ukinuti ili poništiti akt iz stava 1. ovog člana.
Novčanom kaznom od 10.000 do 100.000 dinara kazniće se odgovorno lice u nadležnom organu:
1) ako ne obezbedi dostavljanje akata iz člana 4v ovog zakona nadležnom pokrajinskom organu uprave;
2) ne obezbedi tačnost i ažurnost biračkog spiska u smislu člana 48. ovog zakona;
3) ne sprovede ili protivno odredbama člana 48. ovog zakona sprovede upis ili brisanje birača iz posebnog biračkog spiska;
4) koristi podatke iz posebnog biračkog spiska u svrhe za koje to nije dozvoljeno ovim zakonom, suprotno članu 51. ovog zakona.
Novčanom kaznom od 10.000 do 30.000 dinara kazniće se za prekršaj lice koje na biračkom mestu koristi pejdžer, mobilni telefon i druga sredstva veza i komunikacija, suprotno članu 86. stav 7. ovog zakona.
Novčanom kaznom od 10.000 do 30.000 dinara kazniće se za prekršaj lice koje izazove nered na biračkom mestu, usled čega je glasanje, u skladu sa članom 88. ovog zakona, moralo biti prekinuto.
Novčanom kaznom od 10.000 do 30.000 dinara kazniće se za prekršaj pravno ili fizičko lice koje remeti ili zloupotrebljava pravo na korišćenje nacionalnih simbola.
Novčanom kaznom od 50.000 do 200.000 dinara kazniće se za prekršaj nacionalni savet ako:
1) ne postupi po članu 4a stav 1. ovog zakona;
2) ne postupi po članu 6. stav 6. ovog zakona;
3) se ne objave sve odluke i akti nacionalnog saveta najkasnije u roku od deset dana od dana stupanja na snagu, odnosno njihovog donošenja, na internet stranici nacionalnog saveta ili na drugi način određen statutom (oglasnoj tabli, dnevnim novinama, ili na drugi pogodan način) ‒ (član 8. stav 2);
4) organima autonomne pokrajine u čiji delokrug spadaju oblasti u kojima se ostvaruju ovlašćenja nacionalnih saveta predviđena ovim zakonom najkasnije u roku od deset dana, ne dostave tražene podatke, spise i isprave (član 26. stav 2);
5) suprotno odredbama člana 120. stav 2. ovog zakona u roku od osam dana od dana dostavljanja zahteva, ne dostavi ministarstvu koje vrši nadzor nad zakonitošću rada i akata nacionalnih manjina tražene podatke, spise i isprave.
Za prekršaj iz stava 1. ovog člana, novčanom kaznom od 5.000 do 50.000 dinara kazniće se za prekršaj i odgovorno lice u nacionalnom savetu.
(Brisan)
U roku od šest meseci od dana stupanja na snagu ovog zakona, ministar donosi odluku o raspisivanju izbora za nacionalne savete.
Od dana raspisivanja do dana održavanja izbora iz stava 1. ovog člana ne može da protekne manje od 60 ni više od 90 dana.
Elektorska skupština će se održati u roku koji ne može biti kraći od 60 dana, ni duži od 90 dana od dana donošenja odluke iz člana 100. stav 2.
Način sprovođenja izbora odrediće se u skladu sa odredbama ovog zakona.
Nacionalni saveti su dužni da, u roku od tri meseca od dana njihovog konstituisanja, donesu nov statut ili da postojeći statut i opšte akte usklade sa odredbama ovog zakona.
Odredbe ovog zakona koje se odnose na pravo davanja predloga ili mišljenja u postupku izbora, odnosno imenovanja članova tela koje imenuje Republika Srbija, autonomna pokrajina ili jedinica lokalne samouprave, primenjivaće se od prvog narednog postupka za izbor, odnosno imenovanje članova tih tela.
Ministarstvo će stalni sastav CIK-a imenovati u roku od 30 dana od dana stupanja na snagu ovog zakona.
Propise iz člana 4. stav 4, člana 52. stav 3, člana 55. i člana 102. stav 4. ovog zakona, Ministarstvo će doneti u roku od 30 dana od dana stupanja na snagu ovog zakona.
Izvršni odbor Saveza jevrejskih opština Srbije vrši funkcije nacionalnog saveta, a predsednik Saveza jevrejskih opština Srbije je član Saveta Republike Srbije za nacionalne manjine.
Ako nacionalni savet ne utvrdi tradicionalne nazive iz člana 22. ovog zakona u roku od tri meseca od dana stupanja na snagu ovog zakona, tradicionalne nazive će utvrditi Vlada, odnosno nadležni organ autonomne pokrajine, ako nacionalni savet ima sedište na teritoriji autonomne pokrajine, u saradnji sa jedinicama lokalne samouprave, organizacijama nacionalnih manjina i stručnjacima za jezik, istoriju i geografiju te nacionalne manjine.
Odredba iz stava 1. ovog člana se ne odnosi na nacionalne savete koji su tradicionalne nazive iz člana 22. ovog zakona utvrdili i objavili pre stupanja na snagu ovog zakona.
Ministarstvo može za pojedine izbore da dozvoli da se prebivalište kao uslov za korišćenje aktivnog ili pasivnog biračkog prava zameni uslovom boravišta, ako je reč o licima sa prebivalištem na području Kosova i Metohije.
Stupanjem na snagu ovog zakona vrši se opšti izbor, odnosno reizbor svih nacionalnih saveta.
Ako na dan raspisivanja izbora za nacionalne savete, nacionalni savet nije navršio polovinu mandata, njegov mandat se obnavlja i trajaće koliko i mandati nacionalnih saveta koji se biraju.
Nacionalni saveti koji su izabrani pre stupanja na snagu ovog zakona, a čiji je mandat istekao, nastavljaju da rade do izbora, odnosno konstituisanja nacionalnog saveta prema odredbama ovog zakona.
Danom stupanja na snagu ovog zakona prestaju da važe:
1) Član 24. Zakona o zaštiti prava i sloboda nacionalnih manjina ("Službeni list SRJ", broj 11/02);
2) Pravilnik o načinu rada skupština elektora za izbor saveta nacionalnih manjina ("Službeni list SRJ", broj 41/02).
Ovaj zakon stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u "Službenom glasniku Republike Srbije".
Samostalni članovi Zakona o izmenama i dopunama
Zakona o nacionalnim savetima nacionalnih manjina
("Sl. glasnik RS", br. 55/2014)
Član 67
Odredbe ovog zakona o broju punoletnih pripadnika nacionalne manjine koji moraju da podrže zahtev za obrazovanje posebnog biračkog spiska primenjuju se na nacionalne manjine za koje do dana stupanja na snagu ovog zakona nije obrazovan poseban birački spisak.
Ministar raspisuje izbore za članove nacionalnog saveta u skladu sa ovim zakonom tako da se oni održe u oktobru 2014. godine.
Nacionalni saveti dužni su da posle održanih izbora u skladu sa ovim zakonom usklade svoje statute sa ovim zakonom u roku od 20 dana od dana njihovog konstituisanja.
Nacionalni saveti dužni su da rad svojih organa usklade sa ovim zakonom najkasnije 40 dana od konstituisanja nacionalnih saveta u skladu sa ovim zakonom.
Ministar je dužan da donese akte predviđene ovim zakonom u roku od 60 dana od dana stupanja na snagu ovog zakona.
Član 68
Ovaj zakon stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u "Službenom glasniku Republike Srbije".
Samostalni članovi Zakona o izmenama i dopunama
Zakona o nacionalnim savetima nacionalnih manjina
("Sl. glasnik RS", br. 47/2018)
Član 49
Od dana stupanja na snagu ovog zakona nacionalni saveti nastavljaju da vrše javna ovlašćenja koja su im poverena u skladu sa ovim zakonom.
Nacionalni saveti koji do stupanja na snagu ovog zakona koriste tradicionalni naziv nacionalnog saveta, uvažavajući dugogodišnji rad i prepoznatljivost u javnosti, mogu da nastave da koriste ovaj naziv samo uz jasnu odrednicu u nazivu da je reč o nacionalnom savetu u Republici Srbiji.
Odredbe člana 11. ovog zakona, kojima se dodaje novi član 7a, primenjuju se po sprovođenju prvih narednih izbora za članove nacionalnih saveta.
Nacionalni saveti dužni su da, po sprovođenju prvih narednih izbora za članove nacionalnih saveta, usklade svoje statute sa ovim zakonom u roku od 20 dana od dana njihovog konstituisanja.
Nacionalni saveti dužni su da, po sprovođenju prvih narednih izbora za članove nacionalnih saveta, usklade ovlašćenja predsednika i izvršnog odbora nacionalnog saveta sa članom 10. ovog zakona (izmenjeni član 7. Zakona) i obezbede javnost rada u skladu sa članom 13. ovog zakona (član 8a Zakona), sa danom stupanja na snagu statuta usklađenog sa ovim zakonom.
Osnivač ustanove obrazovanja i vaspitanja, odnosno ustanove kulture koju je nacionalni savet do stupanja na snagu ovog zakona proglasio za ustanovu od posebnog značaja za nacionalnu manjinu, dužan je da u roku od 90 dana od dana stupanja na snagu ovog zakona usaglasi osnivački akt sa odredbama ovog zakona.
Budžetsko finansiranje rada nacionalnih saveta sprovodiće se prema pravilima iz ovog zakona od dana početka primene Zakona o budžetu za 2019. godinu, odnosno propisa pokrajinske i lokalne vlasti o budžetima za 2019. godinu.
Ministar je dužan da donese akte predviđene Zakonom u roku od 60 dana od dana stupanja na snagu ovog zakona.
Ministar je dužan da u sadržini obrazaca iz člana 3. stav 6, člana 44. stav 3, člana 52. stav 4, člana 53. stav 3. i člana 102. stav 4. Zakona, u roku od 60 dana od dana stupanja na snagu ovog zakona, propiše i napomenu da je podnosilac prijave, zahteva, odnosno izjave istovremeno s potpisivanjem obavešten o obradi podataka o ličnosti i da pristaje na obradu tih podataka, u skladu sa zakonom.
Član 50
Ovaj zakon stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u "Službenom glasniku Republike Srbije".